Ο Κολοσσός της Ρόδου

Ο Κολοσσός της Ρόδου

Ο Κολοσσός της Ρόδου θεωρείται ως ένα από τα Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Ήταν ένα τεράστιο σε διαστάσεις άγαλμα το οποίο απεικόνιζε τον θεό Ήλιο. Είχε το ίδιο περίπου μέγεθος με το Άγαλμα της Ελευθερίας που βρίσκεται στη Νέα Υόρκη, αν και στηριζόταν σε χαμηλότερη βάση. Η όψη του αγάλματος λέγεται ότι φαινόταν από την είσοδο του λιμένα της Ρόδου. Έργο του γλύπτη Χάρη του Λίνδιου, μαθητή του περίφημου Έλληνα γλύπτη Λύσιππου, που άρχισε το 304 π.Χ. και χρειάστηκε 12 χρόνια για να ολοκληρωθεί. Καταστράφηκε το 227 π.Χ. από σεισμό. Επρόκειτο για 33 μέτρα χάλκινου σκελετού χιαστί και πακτωμένου σε πέτρινες κολόνες. Όλο το άγαλμα βρισκόταν σε μαρμάρινη βάση ύψους 15 μέτρων. Το άγαλμα ατένιζε το πέλαγος κρατώντας πυρσό. Τα υλικά προήλθαν από μεγαλειώδη πολιορκία της Ρόδου από το Δημήτριο τον Πολιορκητή το 305 π.Χ. όπου συνέβησαν πρωτάκουστα πράγματα (Φίλων ο Βυζάντιος). Ο Δημήτριος επιτέθηκε με στόλο 200 πολεμικών και 170 μεταγωγικών που μετέφεραν 40,000 άνδρες. Τα μηχανήματα που χρησιμοποιήθηκαν όμως ήταν συγκλονιστικά:

-Πλωτοί καταπέλτες με το μεγαλύτερο να πατάει σε έξι πλοία… -Χελώνες και κριοί για διάτρηση και υπόσκαψα τειχών… -Ελεπόλεις πύργοι πολιορκίας ύψους 30 ως 40 (!) μέτρων με καταπέλτες, -Δεξαμενές νερού και λαδιού και φλεγόμενα βέλη, με αντικραδασμική και αντιπυρική μεταλλική επένδυση… Οι Ρόδιοι αμύνθηκαν με φλογοβόλα (!), πυρπολικά πλοιάρια και καταπέλτες, καθώς και ταχεία ανοικοδόμηση δεύτερου και τρίτου τείχους με ενδιάμεση τάφρο πίσω από την κατεστραμμένη πρώτη γραμμή τους… Τελικά οι Ρόδιοι νίκησαν και ο Δημήτριος έμεινε στην ιστορία ως ο Πολιορκητής. Ο χαλκός από τις Ελεπόλεις και τα πολιορκητικά έγινε… o Κολοσσός. Ο λαός της Ρόδου οικοδόμησε, με το αντίτιμο των όπλων και των πλοίων που πήραν από τον στρατό του Πολιορκητή , ένα τεράστιο άγαλμα του Ήλιου ως ευγνωμοσύνη προς το θεό που τους προστάτευσε. Κανένας σήμερα δεν ξέρει πού ακριβώς ήταν στημένο το άγαλμα και πώς ακριβώς ήταν. Πολλοί πιστεύουν ότι ήταν τοποθετημένο στη Λίνδο, το μεγαλύτερο λιμάνι της Ρόδου, με τα πόδια ανοικτά πάνω από το λιμάνι ώστε τα πλοία να περνούσαν κάτω από τα πόδια του. Ωστόσο, είναι πιθανό το άγαλμα να είχε οικοδομηθεί μέσα στην πόλη και να κοίταζε πάνω από το λιμάνι.

Για την κατασκευή του χρειάστηκαν 12,7 τόνων μπρούντζου και 7,6 τόνων σιδήρου. Το τεράστιο άγαλμα είχε ένα παράκαιρο τέλος. Τραγικά, ύστερα από 66 χρόνια μετά την ολοκλήρωσή του, ένας βίαιος σεισμός σώριασε σε συντρίμμια το άγαλμα μέσα στη θάλασσα. Ο Κολοσσός μετά τον καταστροφικό σεισμό έμεινε ανέπαφος ως συντρίμμια για αιώνες. Αργότερα, το 653 μ.Χ. εισέβαλαν στη Ρόδο ισλαμικά στρατεύματα και άρπαξαν το χαλκό για να τον μεταφέρουν στη Συρία. Εκεί λέγεται ότι ένας έμπορος αγόρασε τα φύλλα του χαλκού, τα φόρτωσε σε 900 καμήλες και τα μετέφερε στην έρημο για να τα λιώσει. Ελάχιστα πράγματα γνωρίζουμε για την ακριβή όψη του αγάλματος, ενώ οι αντικρουόμενες αρχαιολογικές ενδείξεις δυσχεραίνουν τις απόπειρες αναπαράστασης του Κολοσσού. Σε πολλά ελληνικά νομίσματα ο θεός φέρει συμβατικά ηλιακά σύμβολα, όπως στεφάνι από ηλιαχτίδες γύρω από το κεφάλι του, αλλά σε άλλα νομίσματα αυτές οι ηλιαχτίδες απουσιάζουν.

Το 1932 ανακαλύφθηκαν στη Ρόδο τα θραύσματα ενός ανάγλυφου με το πάνω μέρος του σώματος Ήλιου ή του Απόλλωνα. Το ανάγλυφο αυτό, που συνέβαλε στην αναπαράσταση του Κολοσσού, απεικόνιζε τον στεφανωμένο με ηλιαχτίδες θεό, να σκιάζει με το δεξί του χέρι τα μάτια και να ακουμπά το αριστερό χέρι στο ισχίο. Άλλοι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο θεός κρατούσε στο δεξί του χέρι πυρσό. Εξίσου αντικρουόμενες είναι οι απόψεις για το κάτω μέρος του σώματος του θεού. Ο θεός Ήλιος πιθανότατα ήταν ολόγυμνος. Όμως, το τεράστιο βάρος του αγάλματος μεταβιβαζόταν μόνο στους λεπτούς του αστραγάλους; Μήπως ο Κολοσσός της Ρόδου υποστηριζόταν από ένα μανδύα, που κρεμόταν από τον ώμο ή το μπράτσο του; Το άγαλμα ήταν μια ευφυής «διαφήμιση» της πόλης που το ανέγειρε, απτή απόδειξη του πλούτου και της τεχνολογίας της. Δυστυχώς, όμως, γύρω στο 226 π.Χ., μόλις 60 χρόνια μετά τα αποκαλυπτήρια, ο Κολοσσός κατέρρευσε, καθώς τα γόνατά του τσακίστηκαν από ένα σεισμό. Πέφτοντας λέγεται ότι γκρέμισε 30 σπίτια! Χρησμός μαντείου λέει σχετικά με την πιθανή επανατοποθέτησή του «μην κίνει τα κείμενα» και ο Κολοσσός δεν ξαναστάθηκε ποτέ πια όρθιος…