9 Μαρτίου του 1887 - Εφημερίς των Κυριών

Εφημερίς των Κυριών

2 Αυγούστου 1887 πρωτοσέλιδο της «Εφημερίδας των Κυριών» της Καλλιρρόης Παρρέν

Τύπος εφημερίδα

Εκδότης Καλλιρρόη Παρρέν

Ίδρυση 1 Φεβρουαρίου 1912

Εφημερίς των Kυριών ονομαζόταν η πρώτη εφημερίδα στην Ελλάδα που δημιουργήθηκε από γυναικεία συντακτική ομάδα και απευθυνόταν μόνο σε γυναίκες. Το πρώτο φύλλο κυκλοφορεί στις 9 Μαρτίου του 1887 και το τελευταίο της το 1917, έχοντας κυκλοφορήσει 1106 τεύχη. Έως τις 18 Μαρτίου 1907, η εφημερίδα κυκλοφορούσε εβδομαδιαίως και στη συνέχεια από τις 25 Μαρτίου 1907 έως το Δεκέμβριο του 1917 εκδίδονταν "δις του μηνός", χαρακτηρίζοντας αυτή την αλλαγή στη συχνότητα έκδοσης ως "Περίοδος Β’" στο εξώφυλλο του ίδιου του εντύπου.

Οι διεκδικήσεις μέσω της εφημερίδας ήταν η χειραφέτηση της γυναίκας με πλήρη δικαιώματα στον τομέα της εκπαίδευσης και την εργασία.

Υπεύθυνη για την έκδοση της εφημερίδας ήταν η Καλλιρρόη Παρρέν, ενώ δύο από τις πρώτες συνεργάτιδες της σε αυτή την προσπάθεια ήταν η Σαπφώ Λεοντιάδου, που εργαζόταν ήδη για το περιοδικό «Ευρυδίκη» (Κωνσταντινούπολη, 1870 - 1873) και η Αικατερίνη Σαμαρατίδου, εγγονή της εκδότριας του περιοδικού «Κυψέλη» (Κωνσταντινούπολη, 1845). Στη συνέχεια την υπογραφή τους στα άρθρα της εφημερίδας έβαζαν οι Μαρίκα Πίπιζα (Ποιήτρια), Ελένη Γεωργιάδη (Δασκάλα), Ειρήνη Λαχανά (Δασκάλα) και πολλές άλλες γυναίκες του πνεύματος και των γραμμάτων της εποχής. Δια τα ανυπόγραφα άρθρα ευθυνόταν η συντάκτης αυτών κυρία Καλλιρρόη Παρρέν

Οι πρώτες αντιδράσεις για αυτή τη προσπάθεια χειραφέτησης των γυναικών μέσω της εφημερίδας ήταν αρνητικές και χλευαστικές. Αντιπροσωπευτική ήταν η αντίδραση και τα σχόλια του Εμμανουήλ Ροΐδη. Υπήρξαν όμως και εκείνοι που θαύμασαν την πένα των συντακτριών της εφημερίδας και υποστήριξαν τον αγώνα τους, όπως ο Γ. Ξενόπουλος και ο ποιητής Κωστής Παλαμάς, ο οποίος και αφιέρωσε ποίημά του στη Καλλιρρόη Παρρέν (1904)


Η Καλλιρρόη Παρρέν (Ρέθυμνο, 1861 – Αθήνα, 15 Ιανουαρίου 1940), το γένος Σιγανού, ήταν Ελληνίδα δημοσιογράφος, λογία και μια από τις πρώτες Ελληνίδες φεμινίστριες.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο αλλά εγκαταστάθηκε στην Αθήνα (1867). Αρχικά φοιτά στο σχολείο Σουρμελή και στην συνέχεια στην Γαλλική σχολή των Καλογραιών στον Πειραιά. Το 1878 παίρνει το πτυχίο της δασκάλας από το Αρσάκειο. Στη συνέχεια ανέλαβε διευθύντρια του Παρθεναγωγείου της ελληνικής κοινότητας Οδησσού. Μετά από μια διετία επέστρεψε στην Αθήνα και παντρεύτηκε τον Κωνσταντινουπολίτη Ιωάννη Παρρέν, γιο Γάλλου πατέρα και Αγγλίδας μητέρας, ο οποίος ήταν ο ιδρυτής του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων.

Έχοντας την υποστήριξη του συζύγου της Ιωάννη Παρρέν, ο οποίος την ενθάρρυνε στους αγώνες της, αποφασίζει να ακολουθήσει το επάγγελμα της δημοσιογραφίας. Έτσι η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια διεκδικεί και τον τίτλο της πρώτης Ελληνίδας δημοσιογράφου, εκδότριας και διευθύντριας όταν το 1887 άρχισε να εκδίδει την εβδομαδιαία εφημερίδα Εφημερίς των Κυριών, που συντάσσονταν αποκλειστικά από γυναίκες και απευθυνόταν σε γυναίκες κυρίως της Αθήνας και του Πειραιά. Η εφημερίδα αυτή συνέχισε να εκδίδεται για τριάντα σχεδόν χρόνια μέχρι το 1918 όταν η Καλλιρρόη εξορίστηκε στην Ύδρα για τα πολιτικά της φρονήματα. Στόχος της εφημερίδας ήταν να εισάγει και στην Ελλάδα τους φεμινιστικούς προβληματισμούς που ήδη απασχολούσαν τις γυναίκες των δυτικοευρωπαϊκών κρατών και να αφυπνίσει τις συνειδήσεις των γυναικών της τότε εποχής.

Η Καλλιρρόη Παρρέν αντιπροσώπευσε την Ελλάδα σε διάφορα διεθνή τότε συνέδρια στο Παρίσι (1889, 1891 και 1896) στο πρώτο των οποίων είχε προεδρεύσει ο φιλόσοφος Ζυλ Σιμόν. Το 1893 αντιπροσώπευσε τις Ελληνίδες στο Διεθνές Συνέδριο του Σικάγου και το ίδιο έτος μετά την επιστροφή της ίδρυσε την "Ένωση υπέρ της Χειραφετήσεως των Γυναικών" προς βοήθεια περισσότερο της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης των απόρων γυναικών. Ίδρυσε επίσης πολλά κοινωφελή ιδρύματα και οργανώσεις όπως τη "Σχολή της Κυριακής, απόρων γυναικών και κορασίδων" (1890), την οποία και έθεσε υπό την προστασία (αιγίδα) και προεδρεία της Βασίλισσας Όλγας, το "Άσυλο Ανιάτων Γυναικών" μαζί με την Ναταλία Σούτσου το (1896), το "Άσυλο της Αγίας Αικατερίνης" και την "Ένωση των Ελληνίδων" υπό την διεύθυνση της Αικατερίνης Λασκαρίδου, και δύο χρόνια μετά τον "Πατριωτικό Σύνδεσμο" (1898), ενώ δεν έπαψε και τις κινήσεις υπέρ της παροχής ίσων ευκαιριών συμμετοχής στην εκπαίδευση και την πολιτική ζωή της χώρας, στις γυναίκες, που όλες δυστυχώς από τις κρατούσες τότε κυβερνήσεις ατύχησαν.

Επίσης, το πάθος της για την αναγέννηση και διατήρηση των ελληνικών εθίμων και παραδόσεων, την οδήγησε το 1911 να δημιουργήσει το Λύκειο των Ελληνίδων, το οποίο ξεκίνησε κατά την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, την καταγραφή, διδασκαλία και παρουσίαση παραδοσιακών χορών, ενώ η δράση του είναι γνωστή μέχρι και σήμερα, αριθμώντας σε Ελλάδα και εξωτερικό πολλά μέλη. Κατά την Ιωάννα Παπαντωνίου, η Καλλιρρόη Παρρέν συγκαταλέγεται μαζί με την Μ. Ζάχου, την Αγγελική Χατζημιχάλη και άλλες γυναικείες μορφές της εποχής της στις εμπνευσμένες Ελληνίδες που αγωνίστηκαν για τη διατήρηση της ελληνικής λαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και για τη σύνδεση της αρχαίας Ελλάδας με τη νεότερη.

Μετά από δικά της διαβήματα, η κυβέρνηση Θ. Δηλιγιάννη επέτρεψε τη φοίτηση των γυναικών στο Πανεπιστήμιο και το Πολυτεχνείο, όταν πλέον αυτό είχε γενικευθεί στην Ευρώπη. Επίσης, η Παρρέν ήταν η πρώτη που κίνησε το θέμα της παραχώρησης δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες, ήδη από τη δεκαετία του 1890, που όμως καμία κυβέρνηση δεν αποδέχτηκε, ούτε του Βενιζέλου, ούτε του Παπαναστασίου, μέχρι που κατέληξε να γίνει πραγματικότητα μετά από 70 χρόνια.

Η Καλλιρρόη Παρρέν έγραψε επίσης πολλά άρθρα, δοκίμια, τα μυθιστορήματα και θεατρικά έργα με βασικό θέμα πάντα τη θέση της γυναίκας στα τότε κοινωνικά προβλήματα, όπως: "Ιστορία της γυναικός" (1889), "Η μάγισσα" (1901), "Το νέον συμβόλαιον" (1901), "Η νέα γυναίκα", "Η Χειραφετημένη" (1915) και "Επιστολές Αθηναίας προς Παρισινή".

Στις 6 Ιουνίου 1992, πάνω από πενήντα χρόνια μετά το θάνατό της, η Καλλιρρόη Παρρέν τιμήθηκε από την Ελληνική Δημοκρατία με τα αποκαλυπτήρια της προτομής της στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών, αριστερά της εισόδου προ των μεγάλων μαυσωλείων. Προηγουμένως, στις 4 Νοεμβρίου του 1945, μία προτομή της αποκαλύφθηκε στον περίβολο χώρο του Λυκείου Ελληνίδων, προκειμένου να τιμηθεί η προσφορά της.




Προτομή της Καλλιρρόης Παρρέν στο Ρέθυμνο.