Αβδού - χωριό Ηρακλείου

Στον σύνδεσμο πηγή υπάρχει πρόγραμμα περιήγησης στο χωριό


Το πανέμορφο χωριό Αβδού βρίσκεται στην ενδοχώρα του Δήμου Χερρονήσου, σε ημιορεινή τοποθεσία, στους πρόποδες του όρους Σελένα και σε υψόμετρο 230 μέτρα. Απέχει 38 χλμ. ανατολικά της πόλης του Ηρακλείου και 15 χλμ. από το χωριό Χερσόνησος, στον επαρχιακό δρόμο που οδηγεί στο οροπέδιο Λασιθίου. Είναι χαρακτηρισμένο ως αγροτικός ορεινός οικισμός και βρίσκεται στη μέση του καταπράσινου κάμπου της Λαγκάδας. Σήμερα στο Αβδού κατοικούν μόνιμα περίπου 300 άνθρωποι. Οι κάτοικοι του ασχολούνται με τον αγροτικό και τον κτηνοτροφικό τομέα. Παράγει αρίστης ποιότητας λάδι, κρασί και κηπευτικά.

Το τοπωνύμιο «Αβδού» κατά την παράδοση προέρχεται από το όνομα του προφήτη Αβδιού, ναός του οποίου υπήρχε στη θέση Κοντάρια ή Λινές. Η παλαιότερη καταγεγραμμένη αναφορά στο τοπωνύμιο «Αβδού» απαντάται σε Ενετικό έγγραφο του 1381, όπου αναφέρει την περιοχή ως φεουδαρχικό κτήμα το οποίο ανήκε στον Michel Quirino. Το 1577 αναφέρεται από τον Fr. Barorri ως "Avdhu Apano" και "Αvdhu Cato". από τον Καστροφύλακα το 1583 ως "Αvdhu" με 253 κατοίκους και από τον Βασιλικάτα το 1630 ως "Avdu". Στην τουρκική απογραφή του 1671, αναφέρεται ως "Avdu" με 37 χαράτσια.

Είναι ένα ιστορικό χωριό με ρίζες στο Μινωικό πολιτισμό και υπάρχουν πολλά αρχαιολογικά ευρήματα της εποχής αυτής. Δεν είναι τυχαίος ο ισχυρισμός του Γάλλου καθηγητή και μεγάλου κρητολόγου Paul Faure ότι μία από τις εκατό μεγάλες πόλεις της Κρήτης (εκατόπολη κατά τον Όμηρο), τοποθετείται στην ευρύτερη περιοχή του Αβδού. Ο υπομινωϊκός (ανάγεται δηλ. περίπου εις τους χρόνους της καθόδου των Δωριέων) οικισμός Σπηλιαρίδια, τα δύο ιερά σπήλαια Αγίας Φωτεινής και Φανερωμένης καθώς και θεμέλια πρωτοχριστιανικών ναών και κτισμάτων σε διάφορα μέρη, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι από την αρχαιότητα υπήρχε συνεχής οικονομική και πολιτιστική άνθηση της περιοχής.

Το Αβδού είναι ένα χωριό που υπάρχουν αξιόλογα, ιστορικά μνημεία βυζαντινής τέχνης. Βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες βρίσκονται διάσπαρτες στην περιοχή και αποτελούν ανεκτίμητης αξίας μνημεία πολιτιστικής και καλλιτεχνικής κληρονομιάς. Η καμαροσκεπής εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου που σύμφωνα με ιστορική επιγραφή, κτίστηκε το 1445, διαθέτει πολύ ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες με ζωντανά χρώματα.

Η εκκλησία Παναγία η Παντάνασσα είναι μία καμαροσκεπής εκκλησία που χρονολογείται το 1600, βρίσκεται βυθισμένη στο πράσινο, στην πλαγιά ενός κατάφυτου λόφου, σε μικρή απόσταση, 300 περίπου μέτρων βορειοδυτικά του χωριού. Χαρακτηριστικό του ναού είναι το υπέρθυρο και εξαιρετικής τέχνης αγιοθύριδο, στην κόγχη του ιερού της εκκλησίας και το υπέρθυρο της εισόδου, από σκούρο μάρμαρο με ανάγλυφες τις προτομές του Χριστού μεταξύ της Θεομήτορος και του Ιωάννου Βαπτιστού.

Άλλες εκκλησίες είναι του Αγ. Αντωνίου με τοιχογραφίες που ανήκουν στο 13ο αιώνα και του Αγ. Γεωργίου με τοιχογραφίες του 14ου- 15ου αιώνα. Τέλος, αξιόλογος είναι και ο ημισπηλαιώδης ναός της Αγία Άννας που βρίσκεται σε ένα ειδυλλιακό τοπίο και σε υψόμετρο 700 μ. κοντά στο σπήλαιο της Αγίας Φωτεινής και η Παναγία η Κεραπαναγιά (Ζωοδόχος Πηγή) εκκλησία γνωστή από τις μεγάλες επαναστάσεις κατά τις οποίες συγκεντρώνονταν μυστικά οι οπλαρχηγοί και ορκίζονταν πίστη μπροστά στον ιερό αγώνα. Τα σπήλαια αυτά βρίσκονται στα νότια του Αβδού, στις πλαγιές του υψώματος «Λουλουδάκι», εκείνο της Αγίας Φωτεινής σε υψόμετρο 768μ. και εκείνο της Φανερωμένης σε υψόμετρο 770μ. Στο δεύτερο εντοπίστηκαν ευρήματα υστερομινωϊκής, ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής που μαρτυρούν την λατρευτική χρήση του σπηλαίου. Προχωρώντας με προορισμό το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη και της Αγίας Άννας ο επισκέπτης θα συναντήσει ένα τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, ένα δάσος με πρίνους, αζιλάκους και σφενδάμους. Το δάσος φθάνει στη θέση «Αλωνάκι», σε υψόμετρο περίπου 700 μ. όπου η θέα είναι πανοραμική στην ευρύτερη περιοχή.

Το πιο χαρακτηριστικό ίσως στοιχείο του χωριού, αυτό που παρατηρεί πρώτο ο επισκέπτης στα σοκάκια του χωριού, είναι οι παραδοσιακού ύφους, ξύλινες ταμπέλες και επιγραφές, που έχουν τοποθετηθεί σε σχεδόν όλα τα κτίσματα. Μια ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη ιδέα οι ταμπέλες αυτές, που αποτυπώνουν την ιστορία του χωριού. Ενημερώνουν τον επισκέπτη για το τι κατάστημα ή άλλη εγκατάσταση υπήρχε εκεί, ποιος ήταν ο ιδιοκτήτης και με ποιο υποκοριστικό μπορεί να ήταν κοινά γνωστός.

Το Αβδού είναι γνωστό ως γενέτειρα του μεγάλου αρχαιολόγου Στέφανου Ξανθουδίδη (1864-1928), ο οποίος εκτός του αρχαιολογικού του έργου, άφησε σπουδαία εκλαϊκευμένη, έκδοση του "Ερωτόκριτου", καθώς και εκδόσεις του "Φορτουνάτου" και της "Ερωφίλης". Επίσης είναι γενέτειρα του Νικολάου Καγιαμπή, ο οποίος έδρασε κατά την Επανάσταση του 1821 και πολέμησε στο Μεσολόγγι και υπήρξε σημαιοφόρος του Καραϊσκάκη, καθώς επίσης και του Ιωάννη Νταφώτη, ο οποίος διακρίθηκε στην Επανάσταση του 1897. Για το λόγο αυτό, το Αβδού έχει αποκτήσει και την προσωνυμία Καπετανοχώρι.

Στο γραφικό Αβδού, παρά το μικρό του μέγεθος σε αριθμό κατοίκων, το καλοκαίρι σφύζει από ζωή λόγω των πολλών πολιτιστικών εκδηλώσεων στην πλατεία του χωριού που διοργανώνονται από τον δραστήριο πολιτιστικό του σύλλογο. Η παράδοση στο χωριό είναι πλούσια και παραμένει ζωντανή μέσα από την αναβίωση των παλαιών εθίμων που προσδίδουν μια μοναδική προβολή της Κρήτης στους επισκέπτες. Οι δε άνθρωποι είναι ευγενικοί, με φιλόξενη πάντα διάθεση.

http://landofexperiences.gr/el/travels/avdou-village/