Μάχη της Πλίσκα (Μάχη της Βερμπίτσας)

Όταν ο Νικηφόρος Α’ έγινε αυτοκράτορας το 802, αποφάσισε να πάρει πίσω περιοχές που είχαν καταλάβει τα προηγούμενα χρόνια οι Βούλγαροι. Το 807 οργάνωσε μια εκστρατεία χωρίς επιτυχία εξαιτίας μιας συνωμοσίας πίσω στην Κωνσταντινούπολη. Ο Χάνος των Βουλγάρων Κρούμος αντεπιτέθηκε και το 809 κατέλαβε την Σαρδική (σημερινή Σόφια). Το 811, ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας οργάνωσε νέα εκστρατεία, συγκεντρώνοντας ένα μεγάλο στράτευμα από όλα τα μέρη της Αυτοκρατορίας, συμπεριλαμβανομένων ατάκτων τμημάτων τα οποία προθυμοποιήθηκαν να λάβουν μέρος πιστεύοντας σε μια εύκολη νίκη και ευελπιστώντας σε πολλές ευκαιρίες για λαφυραγώγηση. Οι Βυζαντινοί αντιμετώπισαν την εκστρατεία σαν μια ευχάριστη εκδρομή. Οι περισσότεροι από τους υψηλόβαθμους αξιωματούχους και αριστοκράτες συνόδεψαν τον αυτοκράτορα, μαζί με αυτούς και ο γιος του Σταυράκιος και ο γαμπρός του Μιχαήλ Ραγκαβές (αμφότεροι έγιναν αργότερα αυτοκράτορες για λίγο). Ο Κρούμος πρότεινε ειρήνη, αλλά η πρόταση απορρίφθηκε. Τον Ιούνιο, ο Νικηφόρος διέσχισε τα σύνορα και βάδισε μέσα από τις ορεινές διαβάσεις του Αίμου εναντίον της Πλίσκα, της Βουλγαρικής πρωτεύουσας.
Η Μάχη:
Ο Χάνος Κρούμος Έγινε μια σειρά μαχών σε δύο κύριες φάσεις: Φάση 1. Κατάληψη και καταστροφή της Πλίσκα από τους Βυζαντινούς. Φάση 2. Ενέδρα και καταστροφή του Βυζαντινού στρατεύματος από τους Βουλγάρους. Οι Βυζαντινοί αντιμετώπισαν κοντά στην Πλίσκα μια Βουλγαρική δύναμη 12.000 επιλέκτων, οι οποίοι προσπάθησαν να υπερασπιστούν την πρωτεύουσα και οι οποίοι έπεσαν μαχόμενοι μέχρι ενός. Ένα ακόμη Βουλγαρικό στράτευμα που συγκροτήθηκε εσπευσμένα, 50.000 αντρών, είχε την ίδια τύχη. Στις 23 Ιουλίου οι Βυζαντινοί κατέλαβαν την ανοχύρωτη Πλίσκα. Η πόλη λεηλατήθηκε και καταστράφηκε. Κι ενώ ο Βυζαντινός στρατός ήταν απασχολημένος με την λεηλασία της Βουλγαρικής πρωτεύουσας, ο Κρούμος επιστράτευσε τους πάντες (ακόμη και τις γυναίκες, ακόμη και Αβάρους μισθοφόρους), στους οποίους ανέθεσε να στήσουν ενέδρες και παγίδες στις ορεινές διαβάσεις. Ο Νικηφόρος στον δρόμο της επιστροφής του, αγνόησε τις προειδοποιήσεις των ανιχνευτών του και στις 25 Ιουλίου ο στρατός του εισήλθε στη διάβαση της Βάμπριτσα, όπου βρήκε το πέρασμα φραγμένο με ένα ξύλινο ψηλό τείχος από χοντρούς πασσάλους, ενώ οι Βούλγαροι είχαν λάβει θέσεις επί στα γύρω υψώματα. Πριν καταφέρουν να οπισθοχωρήσουν, οι Βούλγαροι έφραξαν και την είσοδο της κοιλάδας. Οι Βυζαντινοί είχαν παγιδευτεί. Ο Νικηφόρος, αδυνατώντας να ελιχθεί, απλά στρατοπέδευσε, παρά τις εκκλήσεις των στρατηγών του. Τη νύχτα, οι Βούλγαροι έκλεισαν περισσότερο την περίμετρο γύρω από τους παγιδευμένους αντιπάλους τους και με το πρώτο φως κατέβηκαν τρέχοντας και επιτέθηκαν στους πανικόβλητους και εντελώς ανοργάνωτους Βυζαντινούς. Ήταν μια πλήρης καταστροφή. Σχεδόν όλοι Βυζαντινοί στρατιώτες φονεύθηκαν. Μερικοί από σπαθί, άλλοι πνίγηκαν στον ποταμό στην προσπάθειά τους να διαφύγουν, άλλοι σκοτώθηκαν πάνω στα ξύλινα τείχη προσπαθώντας να σκαρφαλώσουν, ή τραυματίσθηκαν θανάσιμα πέφτοντας από αυτά. Μερικοί πέθαναν από την φωτιά που είχαν βάλλει για να κάψουν τα ξύλινα αυτά εμπόδια. Ο ίδιος ο Αυτοκράτορας Νικηφόρος σκοτώθηκε.
Αξιοσημείωτα:
Σύμφωνα με ένα πολύ διαδεδομένο θρύλο της εποχής (που μάλλον ήταν αλήθεια), ο Κρούμος περιέφερε το κεφάλι του Νικηφόρου πάνω σε ένα δόρυ και αργότερα διακόσμησε το κρανίο με ασήμι και το χρησιμοποιούσε σαν ποτήρι για να πίνει.
Επακόλουθα:
Ήταν μια από τις χειρότερες και πιο φοβερές Βυζαντινές ήττες σε όλη την ιστορία του Βυζαντίου. Ο Νικηφόρος ήταν ένας από τους 4 Βυζαντινούς αυτοκράτορες που σκοτώθηκαν σε μάχη. Ο γιος του Σταυράκιος τραυματίστηκε κι αυτός στη μάχη και λίγο μετά πέθανε. Ωστόσο, η εκστρατεία αυτή ήταν καταστροφική και για τους Βουλγάρους που υπέστησαν πολύ μεγάλες απώλειες. Ο πόλεμος συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια, με τον Κρούμο να έχει το πάνω χέρι και να φτάνει μέχρι την Πόλη. https://byzantium.gr/battlegr.php?byzbat=b9_04