Τζον Γουίλιαμ Κολτρέιν (αγγλικά: John William Coltrane‎, Χάμλετ, Νορθ Καρολάινα, 23 Σεπτεμβρίου 1926 - Νέα Υόρκη, 17 Ιουλίου 1967)

Ο Τζον Γουίλιαμ Κολτρέιν (αγγλικά: John William Coltrane‎, Χάμλετ, Νορθ Καρολάινα, 23 Σεπτεμβρίου 1926 - Νέα Υόρκη, 17 Ιουλίου 1967) ήταν Αμερικανός σαξοφωνίστας και συνθέτης της τζαζ.

Tο έργο του σημάδεψε την αφροαμερικανική μουσική παράδοση στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Ο Κολτρέιν θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους τζαζ συνθέτες και σαξοφωνίστες μαζί με τον Κόλμαν Χώκινς, τον Λέστερ Γιανγκ ή τον Σόνι Ρόλινς που επίσης καινοτόμησαν με το παίξιμό τους.

Αν και το πέρασμά του από τη μουσική σκηνή ήταν σύντομο -- η προσωπική του καριέρα κράτησε μόλις επτά χρόνια -- κατάφερε να αφήσει πίσω του μια πλούσια δισκογραφία, με περισσότερες από 50 ηχογραφήσεις. Το παίξιμό του αρχικά χαρακτηρίστηκε νεοτερικό, και σταδιακά ξέφυγε από τα όρια του συμβατικού αυτοσχεδιασμού, διχάζοντας κοινό και κριτικούς, ενώ κατά τα τελευταία χρόνια της δημιουργίας και της ζωής του ξεπέρασε τα όρια και πορεύτηκε σε μια σχεδόν μοναχική πορεία θρησκευτικής έκστασης.

Ο Κολτρέιν γεννήθηκε στη Βόρεια Καρολίνα, σε μια εποχή έντονων φυλετικών διακρίσεων στην Αμερική. Στο περιβάλλον μέσα στο οποίο γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Τζον Κολτρέιν κυριαρχούσαν δύο στοιχεία: η μουσική, αφού και οι δυο γονείς του -- έστω και ερασιτεχνικά -- είχαν σχετική ενασχόληση, και η θρησκευτικότητα, καθώς ο παππούς του ήταν πρεσβύτερος της African Methodist Episcopal Zion Αφρικανικής Επισκοπικής Χριστιανικής Εκκλησίας Μεθοδιστών της Σιών. Σε πολύ νεαρή ηλικία, αντιμετώπισε το θάνατο του πατέρα του, του παππού του και της θείας του, ενώ αυτή η περίοδος ταυτίζεται με την αρχή της ενασχόλησής του με τη μουσική.

Η πρώτη συμμετοχή του Κολτρέιν σε μουσικό σύνολο ήταν το 1939, σε μια ορχήστρα της Κοινότητας, όπου έπαιζε κλαρινέτο και γαλλικό κόρνο, ενώ στο άλτο σαξόφωνο στράφηκε όταν εντάχθηκε στη γυμνασιακή ορχήστρα. Τον Ιούνιο του 1943, μετακόμισε την Φιλαδέλφεια της Πενσυλβανίας και την περίοδο αυτή ξεκινά το ενδιαφέρον του για την τζαζ. Στο διάστημα 1945 - 1946 υπηρέτησε στο ναυτικό. Έχει ανακηρυχθεί άγιος από την Αφρικανική Ορθόδοξη Εκκλησία (en:African Orthodox Church) των ΗΠΑ, ως Saint John William Coltrane (Άγιος Ιωάννης Γουλιέλμος Καλτρέιν).