Ακτή Ελεφαντοστού

Η Ακτή Ελεφαντοστού (γαλλικά: République de Côte d'Ivoire) είναι χώρα της δυτικής Αφρικής με έκταση 322.460 τ.χλμ. και πληθυσμό 26.453.542 κατοίκους[3] σύμφωνα με επίσημη εκτιμήση για το 2020[2]. Συνορεύει στα ανατολικά με την Γκάνα, στα βόρεια με την Μπουρκίνα Φάσο και το Μάλι, στα δυτικά με τη Γουινέα και τη Λιβερία και βρέχεται στα νότια από τον κόλπο της Γουινέας. Πρωτεύουσα της χώρας είναι η Γιαμουσσούκρο, ενώ μεγαλύτερη πόλη και οικονομική πρωτεύουσα είναι το Αμπιτζάν. Η χώρα τα τελευταία χρόνια σπαράσσεται από εμφυλίους και πραξικοπήματα.

Ιστορία

Λίγα είναι γνωστά για την Ακτή Ελεφαντοστού πριν την άφιξη πορτογαλικών πλοίων γύρω στη δεκαετία του 1460. Οι διάφορες εθνότητες της χώρας προέρχονται από γειτονικές περιοχές: οι Κρου ήρθαν από τη Λιβερία γύρω στο 1600, οι Σενούφο και οι Λόμπι κατέβηκαν νότια από την Μπουρκίνα Φάσο και το Μαλί. Το 18ο και 19ο αιώνα, ο λαός των Άκαν, μαζί και οι Μπαουλέ, μετανάστευσαν από την Γκάνα στο ανατολικό τμήμα της χώρας, ενώ οι Μαλίνκε από τη Γουινέα εγκαταστάθηκαν στα βορειοδυτικά.
Γαλλικός αποικισμός

Συγκριτικά με τη γειτονική Γκάνα, η Ακτή Ελεφαντοστού υπέφερε λιγότερο από το δουλεμπόριο. Τα ευρωπαϊκά εμπορικά και δουλεμπορικά πλοία προτιμούσαν άλλες παράκτιες περιοχές με καλύτερα λιμάνια. Τη δεκαετία 1840, η Γαλλία δελέασε τους τοπικούς αρχηγούς να εκχωρήσουν μονοπώλιο κατά μήκος της ακτής στους Γάλλους εμπόρους. Μετέπειτα, οι Γάλλοι κατασκεύασαν ναυτικές βάσεις για τον αποκλεισμό εμπόρων άλλων κρατών και ξεκίνησαν συστηματική κατάκτηση του εσωτερικού, η οποία πραγματοποιήθηκε τη δεκαετία του 1890, ύστερα από ένα μακροχρόνιο πόλεμο εναντίον δυνάμεων Μαντίνκα, κυρίως από την Γκάμπια. Μέχρι και το 1917 συνεχίστηκε ο ανταρτοπόλεμος από τους Μπαουλέ κι άλλες ομάδες στα ανατολικά.

Ο κύριος σκοπός της Γαλλίας ήταν να τονώσει την παραγωγή των εξαγώγιμων προϊόντων. Η Ακτή Ελεφαντοστού ήταν η μόνη χώρα της Δυτικής Αφρικής με μεγάλο αριθμό «αποίκων», καθώς οπουδήποτε αλλού στη Δυτική και Κεντρική Αφρική, Γάλλοι και Άγγλοι υπήρχαν κυρίως γραφειοκράτες. Κατά συνέπεια, το ένα τρίτο των φυτειών κακάο, καφέ και μπανάνας βρισκόταν στα χέρια Γάλλων πολιτών. Καταναγκαστικά έργα στις φυτείες αποτελούσαν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας της χώρας.

Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, χιλιάδες κάτοικοι της χώρας εστάλησαν στα πεδία μάχης στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αφρική[εκκρεμεί παραπομπή]. Πριν το τέλος του πολέμου, οι ντόπιοι πληθυσμοί αρχίζουν σιγά σιγά να οργανώνουν τον αγώνα για την πολιτική, κοινωνική και οικονομική ανεξαρτησία. Μετά το 1945, οι κάτοικοι της Ακτής του Ελεφαντοστού συμμετέχουν στις πρώτες δημοτικές εκλογές και, όπως και στις άλλες γαλλικές αποικίες, η πολιτική ζωή οργανώνεται.

Από το τέλος της δεκαετίας του 1990, αρκετές πολιτικές και κοινωνικές εντάσεις, μεταξύ άλλων η φυλάκιση διάφορων μελών της αντιπολίτευσης δηλητηριάζουν το κλίμα. Το 1999, δυσαρεστημένοι στρατιώτες ρίχνουν τη κυβέρνηση του Ανρί Κονάν-Μπεντιέ και βάζουν έναν στρατηγό ως αρχηγό της κυβέρνησης. Η κυβέρνηση αυτή γράφει νέο σύνταγμα με τη συνεργασία διάφορων πολιτικών κομμάτων και διοργανώνει το 2000 προεδρικές εκλογές. Μετά από πολλές ταραχές, το Ανώτατο δικαστήριο της χώρας ανακοινώνει τη νίκη του Λοράν Γκμπαγκμπό. Το 2002, στρατιώτες από την Μπουρκίνα Φάσο προσπαθούν να πάρουν τον έλεγχο σε μεγάλες πόλεις στο βόρειο μέρος της χώρας και καταφέρνουν να χωρίσουν την Ακτή του Ελεφαντοστού σε 2 ξεχωριστές ζώνες, το νότο που ελέγχει ο Εθνικός Στρατός της Ακτής του Ελεφαντοστού και το βορρά που ελέγχουν οι Στρατιωτικές δυνάμεις των Νέων Δυνάμεων. Χιλιάδες άτομα πέθαναν στις διάφορες συγκρούσεις μεταξύ των δυνάμεων. Σύμφωνα με διάφορες υποθέσεις, η κρίση στη χώρα προέρχεται από έναν αποικιοκρατισμό που χάλασε τις βάσεις της παραδοσιακής οργάνωσης, στις αντιδημοκρατικές πρακτικές του μοναδικού κόμματος, και στην ιδέα της ivoirité που αποκλείει μέρος του πληθυσμού. Άλλοι εκτιμούν ότι είναι μια εμφάνιση του πολέμου που κάνε η Γαλλία στην Ακτή του Ελεφαντοστού για να κρατήσει τον ελέγχο στη χώρα.
ΑνεξαρτησίαΤο Δεκέμβριο του 1958, η Ακτή Ελεφαντοστού έγινε αυτόνομη δημοκρατία της Γαλλικής Κοινότητας, μετά από δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε σε όλες τις χώρες που βρίσκονταν υπό γαλλική κυριαρχία στη Δυτική Αφρική. Η Ακτή Ελεφαντοστού έγινε ανεξάρτητο κράτος στις 7 Αυγούστου 1960, με πρωτεύουσα το Αμπιτζάν.