Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΕΡΑ Ή ΚΑΡΔΙΩΤΙΣΣΑ.

 

Σήμερα 8 Σεπτέμβρη ,η εκκλησία μας γιορτάζει την ημέρα της γέννησης της θεοτόκου.

Στην Κρήτη, αυτή την μέρα γιορτάζεται και η Παναγιά Κερά ή Καρδιώτισσα, ένα ιστορικό μοναστήρι σε απόσταση 50χλμ. Νοτιοανατολικά του Ηρακλείου λίγο πριν το χωριό Κερά, το οποίο πήρε το όνομά του από τη μονή αυτή. Κατά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο το μοναστήρι χρησιμοποιήθηκε από τον Ελληνικό απελευθερωτικό στρατό.

Δεν είναι εξακριβωμένο πότε ιδρύθηκε η Μονή. Από έγγραφα του κώδικα της μονής φαίνεται ότι αρχικά ήταν μετόχι της Μονής Αγκαράθου. Η ονομασία της προέρχεται από την πολύ παλιά εικόνα της Παναγίας. Πρόκειται για εικόνα της Βρεφοκρατούσας, η οποία κρατά το βρέφος Ιησού στην αριστερή αγκαλιά της, πάνω στην καρδιά, γι’ αυτό ονομάστηκε και Καρδιώτισσα. . Η εικόνα εκλάπη από το μοναστήρι το 1498 από Έλληνα έμπορο και μεταφέρθηκε στο ναό του Αγίου Ματθαίου στην οδό Merulana στη Ρώμη. Το 1866 μεταφέρθηκε εκ νέου στο ναό του Αγίου Αλφόνσου, στον Εσκυλίνο Λόφο.

Η σημερινή εικόνα της Παναγίας που βρίσκεται στο μοναστήρι αποτελεί αντίγραφο αυτής και ζωγραφίστηκε το 1735. Ακόμα και το αντίγραφο αυτής της εικόνας θεωρείται θαυματουργό. Πρόκειται για έργο αγνώστου ζωγράφου.

Σύμφωνα με την παράδοση, η θαυματουργή αυτή εικόνα βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη την ταραγμένη περίοδο των εικονομαχιών, κατά την διάρκεια της οποίας οι πολέμιοι της ορθοδοξίας, κατέστρεφαν όλες τις Άγιες εικόνες. Η πανέμορφη αυτή εικόνα της Παναγίας, για να αποφύγει την καταστροφή της από τους εικονομάχους, άνοιξε τα φτερά της και πέταξε μακριά, στην νήσο Κρήτη όπου εγκαταστάθηκε στο μοναστήρι της Παναγίας Κεράς στο όρος Δίκτυ.

Ο εικονομάχος αυτοκράτορας Θεόφιλος άκουσε για τα θαύματα αυτής της εικόνας και διέταξε να την βρουν και να την φέρουν πίσω στην Κωνσταντινούπολη για να την καταστρέψει με τα ίδια του τα χέρια.

Η θαυματουργή όμως αυτή εικόνα ξέφυγε δυο φορές από τους διώκτες της και επέστρεφε πάντα στον ναό της. Την τρίτη φορά, για να μην ξαναφύγει την έδεσαν σε ένα μαρμάρινο κίονα με μία χοντρή αλυσίδα, ως την στιγμή που εκλάπη. Σήμερα ο κίονας και η αλυσίδα βρίσκονται στη μονή. Λένε μάλιστα, ότι μια από αυτές τις φορές, καθώς η εικόνα πλησίαζε από την Κωνσταντινούπολη στο μοναστήρι, ακούμπησε σε ένα απότομο ψηλό βράχο και άφησε «το αποτύπωμά της» που διακρίνεται ακόμα και σήμερα. Η τοποθεσία αυτή λέγεται σήμερα «Αποτύπωση».

Χαρακτηριστικές είναι οι παμπάλαιες τοιχογραφίες του 14ου αιώνα, πολύ ταλαιπωρημένες από τον χρόνο. Περιλαμβάνουν 7 σκηνές από το βίο της Παναγίας. Στο μεσαίο και στο νότιο κλίτος οι τοιχογραφίες χρονολογούνται κοντά στο 1320 και ιστορούνται ο ευαγγελικός κύκλος και η παράσταση της Δευτέρας Παρουσίας.

Η Παναγία Κερά πέρασε περιπέτειες και καταστροφές ενώ απετέλεσε προπύργιο απελευθερωτικών αγώνων. Σε αυτό συντελούσε και η θέση της, καθώς αποτελεί πύλη ανάμεσα στους νομούς Ηρακλείου και Λασιθίου. Το έτος ίδρυσης, μας είναι άγνωστο, όμως πιθανότατα είναι κτίσμα της Β΄ Βυζαντινής περιόδου 961 – 1211μ.Χ. Η ανακαίνιση της μονής οφείλεται στην οικογένεια των Μαγγανάρηδων (17ος μ.Χ. αιώνας).

Η Παναγία Κερά σήμερα είναι γυναικείο μοναστήρι.