Ζακ Ντεριντά (γαλλ. Jacques Derrida, 15 Ιουλίου 1930 – 9 Οκτωβρίου 2004)

8 Οκτωβρίου 2004 (17 χρόνια πριν) πέθανε:

Ζακ Ντεριντά Γάλλος φιλόσοφος

Ο Ζακ Ντεριντά (γαλλ. Jacques Derrida, 15 Ιουλίου 1930 – 9 Οκτωβρίου 2004) ήταν Γάλλος φιλόσοφος γεννημένος στην Αλγερία, γνωστός και ως θεμελιωτής της αποδόμησης. Το ευρύ και λεπτομερές έργο του είχε βαθιά επίδραση στο πεδίο της λογοτεχνικής θεωρίας και στην φιλοσοφία (καθώς αυτό το έργο στάθηκε κρίσιμο για τον διαχωρισμό ανάμεσα σε ηπειρωτική (continental philosophy) και αγγλοσαξωνική (anglosaxon philosophy) φιλοσοφία. Το έργο του επηρέασε πολλά επιστημονικά πεδία που δεν σχετίζονταν ευθέως με την φιλοσοφία όπως το πεδίο των επιστημών του δικαίου και της αρχιτεκτονικής. Ανάμεσα στα πιο γνωστά του έργα συγκαταλέγονται το Περί Γραμματολογίας, Τα φαντάσματα του Μάρξ, Η φωνή και το φαινόμενο.

Αποδόμηση

Ο Ντερριντά απέφυγε μέχρι τέλους να δώσει έναν ορισμό στην αποδόμηση ακριβώς γιατί η αποδόμηση ήταν μια στρατηγική και όχι μια μέθοδος. Ως προς αυτή του την επίμονη στάση εξηγεί τον δικό του τρόπο να σκέπτεται την αποδόμηση στην πολύ γνωστή επιστολή του προς τον Ιάπωνα μεταφραστή που προσπαθεί να βρει μια αντίστοιχη λέξη στην Ιαπωνική γλώσσα κατά την μετάφραση του έργου του Ντερριντά. (Επιστολή προς Ιάπωνα φίλο). Η αποδόμηση χαρακτηριζόταν από μια δυναμική ανατροπής ηγεμονικών κατασκευών του λόγου. Αλλά ως τέτοια στρατηγική δεν μπορούσε ποτέ να καθορίζεται με ορισμό. Στην επιστολή προς Ιάπωνα φίλο ο Ντερριντά γράφει ότι η αποδόμηση είναι μια λέξη που θα έπρεπε τελικά να εξαφανιστεί. Μια δυναμική του λόγου καθιστά κάθε διατύπωση έρμαιο της δικής της αποδόμησης. Αλλά είναι η ευθύνη κάθε σκεπτόμενου ανθρώπου να επιλέξει και να οργανώσει την δολιοφθορά απέναντι σε εκείνο το πεδίο της ηγεμονίας που αξίζει να χτυπηθεί στην εκάστοτε συνθήκη. Η αποδόμηση δεν είναι απλή ορθολογική κριτική των ηγεμονικών σχημάτων του λόγου. Περιλαμβάνει στον τρόπο που οργανώνεται την απόφαση για δράση μέσα σε ένα πλαίσιο που αποφασίζεται μέσα στην εκάστοτε χρήση της. Η στρατηγική της αποδόμησης σχετίζεται δηλαδή με μια τέχνη που βασίζεται στην ίδια την αδυναμία του λόγου να παράγει ακριβή σχήματα: χρησιμοποιεί αυτή την συστηματική ανακρίβεια του λόγου για δράσεις δολιοφθοράς που στοχεύουν ενάντια σε ηγεμονικές απειλητικές κατασκευές.