29 Σεπτεμβρίου 1949 (72 χρόνια πριν) γεννήθηκε:
Γιώργος Νταλάρας Έλληνας τραγουδιστής
Ο Γιώργος Νταλάρας (Κοκκινιά, 29 Σεπτεμβρίου 1949) είναι Έλληνας τραγουδιστής και μουσικός. Τον Οκτώβριο του 2006 ανακηρύχθηκε Πρεσβευτής Καλής Θέλησης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Γεννήθηκε στην Κοκκινιά του Πειραιά. Η μητέρα του καταγόταν από την Μικρά Ασία κι ο πατέρας του ήταν ο Λουκάς Νταράλας. Οι πρώτες του μνήμες είναι στενά δεμένες με τις βασικές μορφές της ελληνικής μουσικής, δημοτικό, σμυρναίικο, ρεμπέτικο και λαϊκό τραγούδι. Τα είδη αυτά τον επηρέασαν κι ως καλλιτέχνη (δισκογραφικά και συναυλιακά). Παράλληλα, έχει ερμηνεύσει και πολλά άλλα είδη, όπως βυζαντινούς ύμνους, λυρικά, σύγχρονα έντεχνα, ποπ, ροκ, λάτιν, όπερα, συμφωνικά έργα κλπ. Έχει συνεργαστεί με πλήθος Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών (συνθέτες, ποιητές, μουσικούς, σκηνοθέτες κ.α.). Είναι ο Έλληνας καλλιτέχνης που έχει πραγματοποιήσει τις μεγαλύτερες συναυλίες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, έχει εμφανιστεί στα σημαντικότερα θέατρα και μεγαλύτερους συναυλιακούς χώρους παγκοσμίως, ενώ έχει συνεργαστεί με πολλές από τις σημαντικότερες συμφωνικές ορχήστρες του κόσμου. Έχει λάβει πολλές τιμητικές διακρίσεις, μεταξύ άλλων την κυπριακή υπηκοότητα, το Διεθνές Βραβείο "Kennedy" και του Πρεσβευτή Καλής Θέλησης της UNESCO.
Πρώτα βήματα
Ο Γιώργος Νταλάρας ξεκίνησε το 1965 σε ηλικία 16 χρονών, παίζοντας κιθάρα και τραγουδώντας στο πάλκο "Στου Στελλάκη", με τον βετεράνο Στέλιο Περπινιάδη και τον γιο του Βαγγέλη στο Χαϊδάρι.
Ο Βαγγέλης Περπινιάδης, φίλος του πατέρα του Λουκά Νταράλα, βλέποντας τα φωνητικά χαρίσματα του έφηβου ακόμα Γιώργου, προσπάθησε να τον βοηθήσει να μπει στην δισκογραφία. Του έγραψε μάλιστα και δύο τραγούδια και του πρότεινε να τα ηχογραφήσουν σ΄ ένα στούντιο στα Εξάρχεια. Ο 17χρονος Γ. Νταλάρας καθώς πηγαίνει στο στούντιο την ημέρα που θα ηχογραφούσαν τα τραγούδια, δύο άρματα μάχης είχαν σταθμεύσει προς το μέρος της Στουρνάρη. Προς την άλλη κατεύθυνση επικρατούσε η ίδια εικόνα. Ήταν Παρασκευή 21 Απριλίου 1967, η ημέρα που η στρατιωτική χούντα κατέλαβε την εξουσία, γεμίζοντας το κέντρο της Αθήνας με τανκς. Έτσι λοιπόν δεν κατάφερε να πάει στο στούντιο. Η ηχογράφηση ματαιώθηκε και δεν γράφτηκαν ποτέ αυτά τα τραγούδια.[2][3] Από την αυτοβιογραφία του Βαγγέλη Περπινιάδη [4] μαθαίνουμε ότι αυτά τα δύο τραγούδια ήταν το "Μπροστά στα σκαλοπάτια σου" ένα κανταδορίστικο χασάπικο και το "Πάντα σε φίλους πίστευα" ένα ζεϊμπέκικο.
Πέντε μήνες αργότερα ηχογραφεί το πρώτο του τραγούδι από την εταιρία "Αυλός" του Γ. Περγαντή. Η "Προσμονή" σε μουσική του Βασίλη Αρχιτεκτονίδη και σε στίχους Παναγιώτη Καλαποθαράκου ηχογραφήθηκε το 1967 σε ένα μικρό στούντιο στην οδό Μασσαλίας, που είναι πάροδος της Σόλωνος. Το τραγούδι αυτό κυκλοφόρησε σε δίσκο 45 στροφών, αλλά κόπηκε αμέσως και όχι τυχαία από την λογοκρισία των συνταγματαρχών.[5] Οι στίχοι ήταν καθαρά πολιτικοί:
"Πότε η καμπάνα του λαού / του γερο-Μακρυγιάννη / λεύτερο χώμα κι ουρανό / για όλους θα σημάνει"
Όπως έχει παραδεχτεί και ο ίδιος,[6] το όνομα του πατέρα του διευκόλυνε σημαντικά τα πρώτα του βήματα και του άνοιξε πόρτες. Άρχισε να εμφανίζεται σε διάφορα λαϊκά μαγαζιά παίζοντας κιθάρα και τραγουδώντας με ονόματα όπως την Καίτη Γκρέυ, τον Νίκο Καλλέργη και άλλους. Λίγο αργότερα, ο Σπύρος Ζαγοραίος, αδελφικός φίλος του πατέρα του, καλεί το Μάκη Μάτσα στο μαγαζί του στην Πλάκα για να ακούσει τον Νταλάρα. Ο Μάτσας ενθουσιάζεται και ο Γιώργος υπογράφει την ίδια εβδομάδα το πρώτο του συμβόλαιο συνεργασίας στην "ΜΙΝΟΣ".[3] Ένα συμβόλαιο και μία συνεργασία που κράτησε από το 1968 έως το 2005.
Το 1969, μετά από κάποιες συμμετοχές σε δίσκους με τραγούδια των Λοΐζου, Μητσάκη κ.α., ηχογραφεί τον πρώτο προσωπικό του δίσκο με τραγούδια των Σταύρου Κουγιουμτζή, Λουκιανού Κηλαηδόνη, Γρηγόρη Φούντα, Γιώργου Μητσάκη σε στίχους Κουγιουμτζή, Άκου Δασκαλόπουλου, Δημήτρη Ιατρόπουλου και Κώστα Βίρβου.
Οι μεγαλύτερες επιτυχίες του πρώτου δίσκου, τον οποίο ηχογράφησε σε ηλικία 20 χρόνων, ήταν το "Πού ΄ναι τα χρόνια" και το "Ο ουρανός φεύγει βαρύς" τα οποία ακούγονται μέχρι σήμερα. Αμέσως μετά την κυκλοφορία του πρώτου αυτού δίσκου συνεργάστηκε με την ήδη καταξιωμένη τότε Μαρινέλλα στο "Στορκ" για 3 χρόνια. Με αυτό τον τρόπο η Μαρινέλλα σύστησε στο κοινό τον Γ. Νταλάρα.[7]
Το 1970 κυκλοφόρησε ο δίσκος "Να ΄τανε το 21", εξ ολοκλήρου με τραγούδια του Σταύρου Κουγιουμτζή. Από αυτόν το δίσκο ξεχώρισαν κομμάτια όπως το "Νά ΄τανε το 21", "Αν δεις στον ύπνο σου ερημιά", "Μ΄ έκοψαν, με χώρισαν στα δυο" και "Κάπου νυχτώνει".
Ακολούθησε η συνεργασία με τον Μάνο Λοΐζο, που μεταξύ άλλων απέδωσε τραγούδια όπως το "Αχ χελιδόνι μου", το "Έχω ένα καφενέ", το "Πάνε να πεις", το "Μάνα δεν φυτέψαμε", το "Δέκα παλικάρια", όλα σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου.
Μακρά υπήρξε επίσης και η συνεργασία του με τον Απόστολο Καλδάρα. Χαρακτηριστικά δείγματα της δουλειάς τους είναι οι δίσκοι "Μικρά Ασία", που κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 1972 και ο "Βυζαντινός Εσπερινός" το 1973, στους οποίους συμμετείχε και η Χάρις Αλεξίου, αλλά και μερικά σκόρπια λαϊκά τραγούδια όπως η "Φαντασία" και το "Αχ ο μπαγλαμάς". Η κυκλοφορία του δίσκου "Μικρά Ασία" συνέπεσε με την επέτειο των 50 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή.
Η ηχογράφηση των "Λιανοτράγουδων της πικρής πατρίδας" του Μίκη Θεοδωράκη και του Γιάννη Ρίτσου με λαϊκή ενορχήστρωση σφραγίζουν την επιστροφή στη Δημοκρατία 1974. Δημιουργούνται τραγούδια σταθμοί όπως "Τη ρωμιοσύνη μην την κλαις", "Εδώ το φως", "Κουβέντα με ένα λουλούδι", "Το κυκλάμινο", "Καρτέρεμα" κ.α. Τα "Λιανοτράγουδα" ηχογραφήθηκαν για πρώτη φορά στο Παρίσι από τη Μαρία Φαραντούρη το 1972 και δεύτερη φορά στην Αθήνα κρυφά (λόγω της δικτατορίας) με τον Γιώργο Νταλάρα και την Άννα Βίσση, που τότε έκανε την πρώτη της εμφάνιση. Δύο χρόνια μετά, το 1976, ηχογραφούν δύο τραγούδια ("Κόκκινο τριαντάφυλλο" και "Εκείνος ήταν μόνος") στην μνήμη του Αλέκου Παναγούλη. Τα τραγούδια αυτά κυκλοφόρησαν σε δισκάκι 45 στροφών, αλλά αργότερα συμπεριληφθήκαν και σε μεγάλους δίσκους.
Δισκογραφία
Φωτογραφία από συναυλία στη Σάνη Χαλκιδικής
Μέχρι σήμερα έχει ηχογραφήσει περίπου 90 προσωπικούς δίσκους (που έχουν ξεπεράσει τα 18.000.000 αντίτυπα σε όλο τον κόσμο[8][9]), ενώ συμμετέχει (ως ερμηνευτής, μουσικός, παραγωγός) σε περισσότερους από 140 δίσκους άλλων καλλιτεχνών. (Αναλυτικός κατάλογος της δισκογραφίας του εδώ)
Κατάλογος Δισκογραφίας
Μερικοί δίσκοι-σταθμοί στην πορεία του Νταλάρα είναι: "Μικρές πολιτείες", "Μικρά Ασία", "Οι Μάηδες οι ήλιοι μου", "Latin", "50 Χρόνια Ρεμπέτικο", "Τα Τραγούδια μου", "Ζωντανή Ηχογράφηση στο Αττικόν", "Live recording at the Mann Auditorium", "Αφιέρωμα στο Βασίλη Τσιτσάνη".
Η κυκλοφορία του δίσκου "Μικρά Ασία" το 1972 αποτελεί σταθμό για την ελληνική δισκογραφία, καθώς με 50.000 πωλήσεις θεωρείται ως ο πρώτος χρυσός δίσκος στην Ελλάδα.[10] Το 1975 ο δίσκος "50 Χρόνια Ρεμπέτικο" μέσα σε λίγους μόνο μήνες από την κυκλοφορία του καθιέρωσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τον όρο "πλατινένιος δίσκος" με περισσότερες από 500.000 πωλήσεις. Δεν σημαίνει βέβαια ότι πριν απ΄ αυτόν δεν πουλούσαν οι δίσκοι του Καζαντζίδη, του Μπιθικώτση, του Θεοδωράκη κλπ. Απλά μέχρι τότε δεν είχαν καθιερωθεί οι απονομές των πλατινένιων δίσκων. Το ρεκόρ πωλήσεων έχει ο δίσκος "Τα Τραγούδια μου" (1983) με περισσότερες από 700.000 πωλήσεις και εξακολουθεί και πουλάει ακόμα καθιστώντας τον δίσκο έναν από τους εμπορικά πιο επιτυχημένους όλων των εποχών.[11] Το 1987 ακολούθησε ο δίσκος "Λάτιν (Latin)" με 650.000 πωλήσεις και το 1989 ο δίσκος "Μη μιλάς, κινδυνεύει η Ελλάς" με περισσότερες από 300.000 πωλήσεις.[12]
Οι συνθέσεις του
Ο Γ. Νταλάρας έχει γράψει και μερικά δικά του τραγούδια κατά καιρούς. Πολλά από αυτά δεν έχουν δισκογραφηθεί ποτέ. Τα χρησιμοποίησε μόνο για κάποιες εμφανίσεις, αλλά και για ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές που έκανε. Συνθέσεις του ίδιου στην δισκογραφία είναι τα τραγούδια:
"Ορχηστρικό" από τον δίσκο "Ζωντανές ηχογραφήσεις" το 1987.
"Στο ίδιο έργο θεατές" σε στίχους Αντώνη Ανδρικάκη και τραγουδούν ο Γ.Νταλάρας με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, από τον δίσκο "Ζωντανή ηχογράφηση στο Αττικόν" το 1991.
"Καλωσόρισμα" σε στίχους του Πάνου Κατσιμίχα, από τον δίσκο "Υπάρχει λόγος" το 1992. Στο τραγούδι τραγουδάει ο Γ.Νταλάρας με τον Χάρη και τον Πάνο Κατσιμίχα.
"Για τα τραγούδια και εγώ φταίω" σε στίχους του Γιάννη -Μπαχ- Σπυρόπουλου από τον ομώνυμο δίσκο το 1993. Το τραγούδι το τραγουδάει μόνος του και κατά κάποιο τρόπο οι στίχοι του αναφέρονται στην καριέρα του ίδιου του Γ.Νταλάρα.
"Μια βραδιά στο Λεβερκούζεν" σε μουσική του ίδιου και του Μάνου Ξυδού και σε στίχους του Μάνου Ξυδού από τον δίσκο "Νυχτερινός περίπατος στην Ιερά Οδό" το 1996. Το τραγούδι το ερμηνεύει ο ίδιος μαζί με τους Πυξ Λαξ, ενώ έχει συμπεριληφθεί και σε άλλους δίσκους ηχογραφημένο ζωντανά.
"Φτερωτό μου τραγουδάκι" σε στίχους του Κώστα Φασουλά. Το τραγουδάει μόνη της η Ελένη Τσαλιγοπούλου στον δίσκο "Στην εποχή του ονείρου" το 1998.
"Όλα γραφτήκανε για σένα" σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου από τον δίσκο-βιβλίο "Σπάει το ρόδι" το 2006. Το τραγούδι το λέει ο Γιώργος Νταλάρας μαζί με την Χαρούλα Αλεξίου.
"Τα τραγούδια που 'χω γράψει" σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου από τον δίσκο-βιβλίο "Πάντα κάτι μένει" το 2008. Το τραγούδι το τραγουδάει ο Χρήστος Θηβαίος.
"Για τους χαμένους" σε στίχους του Λευτέρη Χαψιάδη από τον δίσκο "Αλμπουμ" το 2019. Το τραγουδάει ο Χάρης Μακρής.
Επίσης, έχει γράψει ένα μικρό στιχάκι μαζί με τον Πολύκαρπο Κυριακού στο τραγούδι "Cyprus", σε μουσική του Al Di Meola στον δίσκο "Orange and Blue" το 1994.
Οι παραγωγές του
Ο Γιώργος Νταλάρας έχει αναλάβει πολλές φορές την παραγωγή δίσκων σε αρκετούς καλλιτέχνες.
Το 2003, Ο Νταλάρας ίδρυσε στην MINOS-EMI την δική του δισκογραφική ετικέτα με το ιστορικό όνομα: "Odeon Parlophone". Η ετικέτα Parlophone ήταν η ετικέτα με την οποία έβγαιναν οι δίσκοι του Μάρκου Βαμβακάρη. Ο Νταλάρας ανέλαβε την ευθύνη να "αναστήσει" την ιστορική ετικέτα αυτή. Από το 2003 και έπειτα, όλοι οι προσωπικοί δίσκοι του Νταλάρα είναι παραγωγής της ετικέτας Parlophone της MINOS-EMI. Σπουδαιότερο όμως από την έκδοση των προσωπικών του δίσκων είναι ότι ο Νταλάρας μέσω της ετικέτας Parlophone ανέλαβε την παραγωγή δίσκων και άλλων νέων καλλιτεχνών.
Το 2006 ο Γ. Νταλάρας και ο Μιχάλης Κουμπιός ίδρυσαν μία κοινή δισκογραφική ετικέτα στην Universal με όνομα Καμπανάκι Η πρώτη δουλειά της ετικέτας αυτής είναι η έκδοση μιας σειράς δίσκων με όνομα "Άξιος λόγος". Κάθε δίσκος της σειράς αυτής, είναι αφιερωμένος σε κάποιον καταξιωμένο στιχουργό, ενώ οι μουσικές είναι γραμμένες κυρίως από νέους συνθέτες.
Οι παραγωγές του Γ. Νταλάρα σε δίσκους άλλων καλλιτεχνών είναι:
"Κάθε βράδυ τραγουδάω". Ήταν ο πρώτος προσωπικός δίσκος της Γιούλης Τσίρου σε μουσική του Γιώργου Ζήκα και σε στίχους Βάσως Αλαγιάννη. Κυκλοφόρησε το 1988.
"Τ΄ Αηδόνια της Ανατολής". Προσωπικός δίσκος του Χρόνη Αηδονίδη που κυκλοφόρησε το Μάρτιο του 1990. Ήταν ο πρώτος σημαντικός δισκογραφικός σταθμός στην καριέρα του Χρόνη Αηδονίδη. Ο Γ. Νταλάρας ανέλαβε ο ίδιος την παραγωγή του δίσκου αυτού, γιατί η εταιρεία ΜΙΝΟΣ τότε δεν έπαιρνε το ρίσκο για μια παραγωγή με δημοτικά τραγούδια.[13]
"Το τραγούδι της Αρετής". Το 2002 ανακαλύπτει την Αρετή Κετιμέ. Την επόμενη χρονιά (2003) ο Γ. Νταλάρας αναλαμβάνει την παραγωγή του πρώτου δίσκου της Αρετής. Ο δίσκος αυτός ήταν και ο πρώτος δίσκος παραγωγής της ετικέτας Odeon Parlophone που ίδρυσε.
"Smyrne". Ήταν ο δίσκος σταθμός με τον οποίο η ορχήστρα Εστουδιαντίνα Νέας Ιωνίας έγινε γνωστή στον κόσμο. Κυκλοφόρησε το 2003 και ήταν ένα αφιέρωμα στην Σμύρνη. Είναι ο πρώτος studio δίσκος της Εστουδιαντίνας έπειτα από 5 χρόνια από την ίδρυση της. Στον δίσκο συμμετέχουν 14 Έλληνες τραγουδιστές.
"Δάκρυ στο γυαλί". Είναι ο δεύτερος δίσκος της Εστουδιαντίνας. Κυκλοφόρησε το 2006 και στον δίσκο συμμετέχουν 9 Έλληνες τραγουδιστές κυρίως νέοι στον χώρο.
"Σπάει το ρόδι". Στα μέσα Νοεμβρίου 2006 κυκλοφόρησε ο πρώτος μίας σειράς δίσκων με τίτλο "Άξιος Λόγος", στην οποία στο επίκεντρο βρίσκεται ο λόγος. Κεντρικός συντελεστής δηλαδή θα είναι κάθε φορά ένας καταξιωμένος στιχουργός. Η αρχή έγινε με τον δίσκο "Σπάει το ρόδι" ο οποίος περιέχει 13 καινούργια τραγούδια με ανέκδοτους -ως τότε- στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου.
"Οι τροβαδούροι της καρδιάς μου". Ο δεύτερος δίσκος της σειράς "Αξιος λόγος" ο οποίος κυκλοφόρησε το 2007 σε στίχους του Αλκη Αλκαίου.
"Πάντα κάτι μένει". Ο τρίτος δίσκος της σειράς "Άξιος Λόγος", ο οποίος κυκλοφόρησε το 2008, σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου.
"Viva!". Ο πρώτος προσωπικός δίσκος της Νάγιας Δρακιά (Γιώτα Δρακιά), ο οποίος κυκλοφόρησε το 2010, σε στίχους και μουσική δική της.
"Φεύγουν τα τραγούδια". Ο τέταρτος δίσκος της σειράς "Άξιος Λόγος", ο οποίος κυκλοφόρησε το 2011, σε στίχους του Ηλία Κατσούλη.
Ως μουσικός
Ο Γ. Νταλάρας από την αρχή της καριέρας του, στους δίσκους του συμμετέχει πάντα και ως μουσικός. Παίζοντας κυρίως κιθάρες, μπουζούκι, τζουρά, μπαγλαμά, ούτι, κρουστά, κλπ. Συχνά συμμετέχει κι ως ενορχηστρωτής.
Δισκογραφικά έχει συμμετάσχει και σε δίσκους άλλων καλλιτεχνών μόνο ως μουσικός. Οι δίσκοι που συμμετέχει μόνο ως μουσικός είναι:
Ο ορχηστρικός δίσκος "Περιοδεία πρώτη" το 1978 του Γιάννη Μαρκόπουλου στον οποίο παίζει δωδεκάχορδη κιθάρα και τζουρά.
Ο δίσκος "Ανέκδοτες ηχογραφήσεις" της Ελένης Καραϊνδρου το 1991 στον οποίο παίζει μπουζούκι σε 4 τραγούδια.
Ο ορχηστρικός δίσκος "Μακρινές αποστάσεις" το 1992 στον οποίο παίζει κιθάρες μαζί με τον παιδικό του φίλο Θανάση Μπίκο. Σε ένα τραγούδι κάνει κάποια φωνητικά.
Συνεργασίες
Πολλοί Ελληvες δημιoυργoί συvαvτήθηκαv μαζί τoυ κατά τη διάρκεια της μoυσικής τoυ διαδρoμής. Ο Σταύρος Κουγιουμτζής, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Λοΐζος, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Απόστολος Καλδάρας, ο Άκος Δασκαλόπουλος, ο Πυθαγόρας, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος, ο Μάvoς Ελευθερίoυ, ο Νίκος Γκάτσος, ο Μιχάλης Γκανάς, η Λίνα Νικολακοπούλου, ο Γιάvvης Μαρκόπoυλoς, ο Γιάvvης Σπαvός, Χρήστoς Νικoλόπoυλoς, ο Ακης Πάvoυ, ο Μιχάλης Γενίτσαρης, ο Σταύρoς Ξαρχάκoς, ο Θάvoς Μικρoύτσικoς, ο Κώστας Τριπoλίτης, ο Αντώνης Βαρδής, η Ελένη Καραΐνδρου, ο Αντώνης Μιτζέλος, ο Νότης Μαυρουδής, ο Μάριος Τόκας, ο Γιώργος Ζήκας, ο Βασίλης Δημητρίου, ο Ηλίας Κατσούλης, ο Νίκος Αντύπας είναι μερικοί μόνο από τους δημιουργούς που τoυ εμπιστεύτηκαv τα τραγoύδια τoυς. Ο Γιώργος Νταλάρας έχει συνεργαστεί και με καλλιτέχνες από το διεθνή χώρο όπως τους Γκόραν Μπρέγκοβιτς, Στινγκ, Jethro Tull, Πάκο ντε Λουθία, Al di Meola, Μπρους Σπρίνγκστιν, Sezen Aksu, Peter Paul and Mary, Dulce Pontes, Εmma Shapplin, Joan Faulkner, Jocelyn B. Smith, Deborah Myers, Eddy Napoli, Noa, Yasmin Levy, Zulfü Livaneli, Chico & the Gypsies κ.α.
Στηv πoρεία τoυ πρωτoπαρoυσίασε και στήριξε τη δoυλειά πoλλώv vέωv συvθετώv, τραγoυδoπoιώv και τραγουδιστών, όπως την Χαρούλα Αλεξίου, τον Χάρη και Πάvo Κατσιμίχα, την Ελένη Τσαλιγοπούλου, τον Μιχάλη Τερζή, τον Αvτώvη Βαρδή, τον Δημήτρη Λάγιo, τον Λαυρέvτη Μαχαιρίτσα, τους Άγαμους Θύται, τον Τάκη Μπoυρμά, την Μελίνα Ασλανίδου, την Αρετή Κετιμέ, τον Ανδρέα Κατσιγιάννη αλλά και την ορχήστρα της Εστουδιαντίνας της Ν.Ιωνίας του Βόλου.
Με μεγάλες ορχήστρες
Ο Γιώργος Νταλάρας τραγούδησε επισήμως για πρώτη φορά υπό συμφωνικό ήχο το 1988 στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, όπου παρουσίασε το "Άξιον Εστί" του Μίκη Θεοδωράκη, με την Αθηναϊκή Συμφωνική ορχήστρα. Έπειτα το 1994, στην παράσταση "...Και με φως και με θάvατov ακαταπαύστως", υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση τoυ Κώστα Γαβρά, όπου συμμετείχε η μικρή Συμφωνική Ορχήστρα Αθηνών.
Την επόμενη χρονιά ξεκίνησε μία σειρά συνεργασιών με μεγάλες συμφωνικές ορχήστρες του εξωτερικού. [14][15]
Το 1995, η περίφημη Metropole Orchestra της Ολλανδίας είναι η πρώτη μεγάλη ορχήστρα με την οποία συνεργάστηκε ο Γιώργος Νταλάρας. Μια καλλιτεχνική συνάντηση που έγινε το φθινόπωρο του 1995 στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, υπό τη διεύθυνση του Dick Baker. Οι δύο μουσικές παραστάσεις, που ήταν ένα αφιέρωμα στον διεθνή κινηματογράφο και τον Μίκη Θεοδωράκη, ηχογραφήθηκαν ζωντανά και κυκλοφόρησαν σε διπλό δίσκο 100 Χρόνια Σινεμά από την "EMI Classics" σε δεκαπέντε χώρες.
Το 1996 συνεργάστηκε με μία από τις σημαντικότερες και μακροβιότερες χορωδίες της Ευρώπης, τη Deutsche Oper Berlin, όταν ερμήνευσε στην Όπερα του Βερολίνου τη λειτουργία του Ariel Ramirez Misa Criolla.
Το 1997, συνεργάστηκε με την Israel Philharmonic Orchestra, στο Mann Auditorium του Τελ Αβίβ, υπό τη διεύθυνση του Ηλία Βουδούρη. Οι παραστάσεις ηχογραφήθηκαν και κυκλοφόρησαν σε δίσκο στη διεθνή αγορά το 1999, από την EMI CLASSICS, με τίτλο "GEORGE DALARAS AND THE ISRAEL PHILHARMONIC ORCHESTRA"
Το 1999, συνεργάστηκε με την Osipov State Russian Folk Orchestra, υπό τη διεύθυνση του Nikolai Kalinin. Οι παραστάσεις πραγματοποιήθηκαν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο Αρχαίο Ωδείο Πάτρας, στην Θεσσαλονίκη, στην Κύπρο, στο Queen Elizabeth Hall του Λονδίνου, στη Μόσχα τον Νοέμβριο του 2000.
Τον Οκτώβριο του 1999, συνεργάστηκε με την Montreal Symphony Orchestra μία από τις μεγαλύτερες ορχήστρες παγκοσμίως, υπό τη διεύθυνση του Charles Dutoit. Οι παραστάσεις πραγματοποιήθηκαν στη φημισμένη εκκλησία Notre-Dame Basilica του Μόντρεαλ.
Το Σεπτέμβρη του 2000, συνεργάστηκε με την BBC Concert Orchestra, υπό τη διεύθυνση του Nick Davies και με τη συμμετοχή της Jocelyn B. Smith. Οι παραστάσεις πραγματοποιήθηκαν στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού και στο Royal Festival Hall του Λονδίνου.
Το 2000, συνεργάστηκε με την Moscow State Symphony Orchestra του Κρεμλίνου, υπό τη διεύθυνση του Pavel Ovsianikov και με τη συμμετοχή της Μαργαρίτας Ζορμπαλά. Οι παραστάσεις πραγματοποιήθηκαν στην Κύπρο και στο Grand Kremlin Palace του Κρεμλίνου.
Τον Ιούνιο του 2001, συνεργάστηκε πάλι με την Osipov State Russian Folk Orchestra, υπό τη διεύθυνση του Nikolai Kalinin και με τη συμμετοχή της Jocelyn B. Smith.
Τον Αύγουστο του 2001, συνεργάστηκε με την περίφημη Philadelphia Orchestra στη Σαραγόσα των ΗΠΑ, υπό τη διεύθυνση του Charles Dutoit. Είναι ο πρώτος Έλληνας καλλιτέχνης, που συμμετείχε στο περίφημο διεθνές Φεστιβάλ Κλασσικής Μουσικής της Σαραγόσα.
Το 2002 και το 2003, συνεργάστηκε με την Cyprus Symphony Orchestra της Κύπρου, στο Λονδίνο, στην Κοπεγχάγη και στο Παρίσι.
Το 2003, συνεργάστηκε με το American Ballet Theatre, στη Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης.
Το 2005, συνεργάστηκε με την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα ΕΡΤ, υπό τη διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού. Οι συναυλίες πραγματοποιήθηκαν στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, με τη συμμετοχή της Dulce Pontes.
Το 2010, συνεργάστηκε με την CityMusic Cleveland, στο Lincoln Center της Νέας Υόρκης, υπό τη διεύθυνση του Αλέξανδρου Μυράτ.
Τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο του 2011, συνεργάστηκε πάλι με την Osipov State Russian Folk Orchestra, στην Κύπρο και στο Ισραήλ, υπό τη διεύθυνση του Vladimir Andropov.
Τον Ιούλιο του 2011, συνεργάστηκε με την Istanbul State Symphony Orchestra, στην Κωνσταντινούπολη, υπό τη διεύθυνση του Hakan Şensoy.
Τον Νοέμβριο του 2011, παρουσίασε στη Βιέννη το έργο " The Kavafis Project ", επιλεγμένα ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη μελοποιημένα από τον Αλέξανδρο Καρόζα. Η παράσταση πραγματοποιήθηκε στο Konzerthaus, Vienna, σε συνεργασία με τη συμφωνική ορχήστρα Vienna Chamber Orchestra και τη χορωδία Wiener Singakademie , υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Κουντούρη και τη συμμετοχή του Bruno Ganz. [16]
Το 2012, συμμετείχε σε συναυλία της Sarajevo Philharmonic Orchestra, στο Σαράγιεβο, υπό τη διεύθυνση του Oğuzhan Balci.
Το 2013, συνεργάστηκε πάλι με τη Konzerthaus, Vienna και τη Wiener Singakademie, στο Gasteig του Μονάχου, υπό τη διεύθυνση του Stefan Vladar και τη συμμετοχή του Lambert Hamel.
Τον Μάιο του 2014, συνεργάστηκε πάλι με την Israel Philharmonic Orchestra, στο Mann Auditorium του Τελ Αβίβ, υπό τη διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού και με τη συμμετοχή της Μαρία Φαραντούρη.
Τον Ιούνιο του 2014, συνεργάστηκε με τη Bursa State Symphony Orchestraκαι τη State Polyphonic Choir, στην Προύσα της Τουρκίας, με τη συμμετοχή του Okan Bayülgen
Τον Οκτώβριο του 2017, συνεργάστηκε με την İzmir State Symphony Orchestra, στη Σμύρνη, υπό τη διεύθυνση του Hakan Şensoy.
Τον Ιούνιο του 2019, συνεργάστηκε πάλι με την İzmir State Symphony Orchestra, υπό τη διεύθυνση του Hakan Şensoy. Οι δύο συναυλίες πραγματοποιήθηκαν στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού.
Έχει επίσης συνεργαστεί με την Καμεράτα - Ορχήστρα Φίλων της Μουσικής, την Κλασσική Ορχήστρα Δωματίου της Μουσικής Ακαδημίας Μπακού, την Κρατική Ορχήστρα Βορείου Ελλάδος, τη Δημοτική Συμφωνική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης και με τα Μουσικά Σύνολα ΕΡΤ.[17]
Μεταξύ άλλων, η συνεργασία του με τις μεγάλες ορχήστρες εστιάζεται και στη διασκευή ελληνικών λαϊκών τραγουδιών. Το θέμα της ενορχήστρωσης λαϊκών τραγουδιών με συμφωνικό ήχο το είχε συζητήσει με τον Βασίλη Τσιτσάνη, ο οποίος μάλιστα του τόνιζε, ότι τα τραγούδια του θα μπορούσαν να έχουν μία άλλη προέκταση και να προσεγγιστούν με ένα διαφορετικό μουσικό παίξιμο. Κάτι που έκανε πράξη ο Γιώργος Νταλάρας.
Ο συμφωνικός ήχος σε ελληνικά τραγούδια δεν είναι καινούργια ιδέα για τον Γιώργο Νταλάρα. Για πρώτη φορά χρησιμοποίησε μεγάλη ορχήστρα και συμφωνική ενορχήστρωση σε κάποια τραγούδια του δίσκου "Οι Μάηδες οι ήλιοι μου" το 1978, αλλά από το 1973 στα "Νέα Δειλινά" είχε κάνει τα πρώτα πειράματα με μία ορχήστρα 46 οργάνων με τη βοήθεια του Νίκου Λαβράνου και του Τέλη Αποστολάτου. Ήταν μία προσπάθεια να παρουσιάσει τα τραγούδια του μακριά από την νοοτροπία των νυχτερινών κέντρων.
Με τον Σταύρο Κουγιουμτζή
Σημείο - σταθμός στην πορεία του Γιώργου Νταλάρα ήταν η συνεργασία του με τον Σταύρο Κουγιουμτζή. Όπως ο ίδιος ο Νταλάρας έχει τονίσει σε κατά καιρούς συνεντεύξεις,[18] χρωστά μεγάλο μέρος της επιτυχίας του στον Σταύρο Κουγιουμτζή. Η γνωριμία τους έγινε με την προτροπή του κ. Μάκη Μάτσα όταν ο Νταλάρας έκανε σε ηλικία 18 ετών τα πρώτα επαγγελματικά βήματα στο τραγούδι. Η σχέση του Νταλάρα με το Σταύρο Κουγιουμτζή υπήρξε πολύ φιλική μέχρι και τον ξαφνικό θάνατο του συνθέτη από καρδιακή ανακοπή, το Μάρτιο του 2005.
Μαζί κάνανε αρκετούς και σημαντικούς δίσκους. Οι δίσκοι με τραγούδια και έργα που έκανε ο Σ.Κουγιουμτζής με τον Γ.Νταλάρα είναι:
Να 'τανε το 21 (1970)
Όταν ανθίζουν πασχαλιές (1971)
Ηλιοσκόπιο (1973)
Μικρές πολιτείες (1974)
Στα ψηλά τα παραθύρια (1975)
Τρελοί και άγγελοι (1986)
Ύμνοι αγγέλων σε ρυθμούς ανθρώπων (1998)
Έβρεχε ο κόσμος (2000)
Μερικά τραγούδια του Σ.Κουγιουμτζή υπάρχουν και στους δίσκους:
Γιώργος Νταλάρας (1969)
Ο μέτοικος (1971)
Δισκογραφικά συναντάμε και άλλους δίσκους που περιέχουν τραγούδια του Σ.Κουγιουμτζή με τον Γ.Νταλάρα αλλά πρόκειται για ζωντανές ηχογραφήσεις και όχι αποτέλεσμα κάποιας συνεργασίας των δύο καλλιτεχνών.
Όλα τα τραγούδια που κυκλοφόρησαν στους δίσκους του Γ.Νταλάρα ήταν σε πρώτη εκτέλεση εκτός από τα τραγούδια:
"Πού'ναι τα χρόνια": Η πρώτη εκτέλεση είναι του Γρηγόρη Μπιθικώτση.
"Έρημος μες στην ερημιά": Η πρώτη εκτέλεση είναι του Φώτη Δήμα.
"Αν δεις στον ύπνο σου ερημιά": Η πρώτη εκτέλεση είναι του Μανώλη Καναρίδη.
"Μη μου θυμώνεις μάτια μου": Η πρώτη εκτέλεση είναι με την Χορωδία Φ.Ε.Μ (Φίλων Ελληνικής Μουσικής) και το τραγούδι είχε τίτλο "Αποχαιρετισμός" ενώ υπήρχε και μία μικρή διαφορά στους στίχους. Δεύτερη εκτέλεση είναι με τον Γιάννη Πουλόπουλο.
"Τι σημαίνει αγάπη": Η πρώτη εκτέλεση είναι με την Αιμιλία Κουγιουμτζή
ενώ το "Ο ουρανός φεύγει βαρύς" ηχογραφήθηκε παράλληλα με τον Γιώργο Γερολυμάτο στη Lyra.
Τον Σεπτέμβριο του 2008, στα πλαίσια των εκδηλώσεων "Παρα θιν' αλός" του δήμου Καλαμαριάς, στον οποίο ο Σταύρος Κουγιουμτζής πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, διοργανώθηκε αφιέρωμα προς τιμήν του συνθέτη, στο οποίο εκτός από τον Γιώργο Νταλάρα τραγούδησαν και οι Ανδρέας Καρακότας, Μανώλης Χατζημανώλης, Μαρία Κουγιουμτζή και Δέσποινα Παγιούλα. Η συναυλία πραγματοποιήθηκε στον χώρο του στρατοπέδου "Κόδρα". Το αφιέρωμα επαναλήφθηκε, αυτή τη φορά υπο την επιμέλεια του Γιώργου Νταλάρα και στο Ηρώδειο λίγες μέρες μετά. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε παρακάτω στην ενότητα "Συναυλίες στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού".
Η παρακάτω λίστα είναι μία καταγραφή με τις σημαντικότερες συναυλίες του Γιώργου Νταλάρα με τραγούδια και έργα αποκλειστικά του Σταύρου Κουγιουμτζή.
Έτος Ημερ/μηνία Χώρος Συναυλίας
1983 20&21/8/1983 Θέατρο Λυκαβηττού.
1991 20/5/1991 Παλαί ντε σπορ
1992 Νοέμβριος Παλαί ντε σπορ
1997 13&14/6/1997 "Ύμνοι αγγέλων σε ρυθμούς ανθρώπων" - MMA
1998 13-4-1998 "Ύμνοι αγγέλων σε ρυθμούς ανθρώπων" - Παλαί ντε σπορ
2005 13/6/2005 Στην μνήμη του Σ.Κουγιουμτζή, στο Θέατρο Γης
2008 5/9/2008 Αφιέρωμα στον Σταύρο Κουγιουμτζή - Καλαμαριά
2008 17&18/9/2008 Αφιέρωμα στον Σταύρο Κουγιουμτζή - Ηρώδειο
Με τον Μίκη Θεοδωράκη
Σημαντική για την ελληνική μουσική ήταν η συνεργασία του με τον Μίκη Θεοδωράκη. Δισκογραφικά συναντήθηκαν για πρώτη φορά στον δίσκο "18 λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας" το 1974. Η ηχογράφηση του δίσκου έγινε κάτω από δύσκολες συνθήκες καθώς ο συνθέτης ήταν στο Παρίσι. Δύο χρόνια μετά, το 1976, ηχογραφούν δύο τραγούδια ("Κόκκινο τριαντάφυλλο" και "Εκείνος ήταν μόνος") στην μνήμη του Αλέκου Παναγούλη. Τα τραγούδια αυτά κυκλοφόρησαν σε δισκάκι 45 στροφών, αλλά αργότερα συμπεριληφθήκαν και σε μεγάλους δίσκους. Έπειτα από λίγα χρόνια, το 1981 συναντήθηκαν ξανά στο στούντιο για την ηχογράφηση του δίσκου "Ραντάρ" με νέα πολιτικά και κοινωνικά τραγούδια σε στίχους του Κώστα Τριπολίτη. Ο δίσκος "Ραντάρ", έρχεται σε μία περίοδο ύφεσης του πολιτικού τραγουδιού. Τα ΜΜΕ στην ουσία αγνοούν το "Ραντάρ" και δεν δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην διαφορετικότητα αυτού του πολιτικού λόγου.[19] Παρόλα αυτά, ο δίσκος είχε τεράστια απήχηση και διεισδυτικότητα στον κόσμο και ιδιαιτέρα στη νεολαία. Τέλος, ακολουθούν τρεις δίσκοι με ζωντανές ηχογραφήσεις έργων του Μίκη Θεοδωράκη. Το 1988 κυκλοφόρησε ο δίσκος με την ζωντανή ηχογράφηση του "Άξιον Εστί" στο Ηρώδειο, το 1995 κυκλοφόρησε ο δίσκος αφιέρωμα στον Μ.Θεοδωράκη και στα κινηματογραφικά τραγούδια του και το 2006 κυκλοφόρησε διπλός δίσκος με ζωντανή ηχογράφηση της "Ρωμιοσύνης" και του "Άξιον Εστί" από τις συναυλίες στο ΜΜΑ. Η "Ρωμιοσύνη" ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά μετά από 40 χρόνια. «Κανείς δεν τόλμησε να την αγγίξει. Όχι μόνο γιατί ο Μπιθικώτσης είχε βάλει τον πήχυ πολύ ψηλά αλλά και γιατί το έργο έχει τρομακτικές ερμηνευτικές δυσκολίες. Πολύ σωστά περίμενε ο Νταλάρας τόσα χρόνια ώστε να είναι έτοιμος να κάνει το μεγάλο βήμα.», «Πρέπει να υπογραμμίσω την ωριμότητα της ερμηνείας και την πληρότητα της φωνής του Γιώργου Νταλάρα, που μπορεί σήμερα πια να είναι βέβαιος ότι πήγε αυτά τα δύο "μνημειακά" έργα ένα βήμα πιο μπροστά.» δήλωσε ο Μίκης Θεοδωράκης.[20] Δισκογραφικά, μερικά ακόμα τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη έχουν συμπεριληφθεί και σε άλλους δίσκους του Γ.Νταλάρα, κυρίως από ζωντανές ηχογραφήσεις. Σημαντική ήταν η συμμετοχή του, το 1981, στην μουσικο-θεατρική παράσταση "Τραγούδι του νεκρού αδελφού" όπου τραγούδησε τα λαϊκά τραγούδια του έργου. Την άνοιξη του 1990 ο Γ.Νταλάρας με τον Μ.Θεοδωράκη στην διεύθυνση, τη συμμετοχή της Μαρίας Δημητριάδη και της χορωδίας της Δρέσδης, πραγματοποίησαν μεγάλη περιοδεία, υπό την αιγίδα της Διεθνούς Αμνηστείας, στην Ευρώπη, από τηv Ισπανία μέχρι τις Σκανδιναβικές χώρες. Στις 22 αυτές συναυλίες ερμήνευσε τα «μετασυμφωvικά» έργα τoυ μεγάλου συνθέτη (Κατάσταση Πολιορκίας, Raven, Επιζών, Επιφάνεια Αβέρωφ). Τέλος, σημαντική ήταν και η πρόσφατη συμμετοχή του στην όπερα του Μ.Θεοδωράκη "Λυσιστράτη" τον Απρίλιο του 2002.
Η παρακάτω λίστα είναι μία καταγραφή με τις σημαντικότερες συναυλίες του Γιώργου Νταλάρα (συμμετοχή ή προσωπική συναυλία) με τραγούδια και έργα αποκλειστικά του Μίκη Θεοδωράκη. Εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, ο ίδιος ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν παρών σε όλες τις συναυλίες.
Έτος Ημερ/μηνία Συναυλία
1974 Οκτώβριος & Νοέμβριος Ιστορικές συναυλίες του Μ.Θεοδωράκη στο γήπεδο του Παναθηναϊκού και στο στάδιο Καραϊσκάκη.
1981 Ιούλιος & Αύγουστος Περιοδεία στην Κούβα και στη Νικαράγουα.
1981 - Το τραγούδι του νεκρού αδερφού
1981 19/9/1981 Συναυλία "μαμμούθ" 3,5 ωρών με τραγούδια του Μίκη. (Γήπεδο Χαριλάου, Θεσσαλονίκη)
1983 28/8/1983 Νταμάρια Νίκαιας (Κατράκειο Θέατρο)
1988 29/6/1988 Αρχαίο Ωδείο Πάτρας
1988 Σεπτέμβριος Άξιον Εστί (Ηρώδειο), (Κατράκειο Θέατρο, Νίκαια)
1989 Μάιος Επιτάφιος (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)
1990 Άνοιξη Περιοδεία στην Ευρώπη με τα μετασυμφωvικά έργα τoυ Μίκη Θεοδωράκη.
1995 2-3/9/1995 Αφιέρωμα στα 70 χρόνια του Μίκη Θεοδωράκη με τα κινηματογραφικά του. (Metropole Orchestra - Ηρώδειο)
1995 18/9/1995 Συναυλία - γιορτή για τα 70 χρόνια του Μίκη Θεοδωράκη. (Παναθηναϊκό Στάδιο)
1997 22/6/1997 Συναυλία για τον Ανδρέα Παπανδρέου (Άξιον Εστί - ΜΜΑ)
1997 20/9/1997 Τραγούδια της θάλασσας (Πειραιάς)
1997 19/10/1997 Θάλασσα και τέχνη (Πάτρα)
1998 27/5/1998 Εγκαίνια ανοιχτού θεάτρου "Μίκης Θεοδωράκης" (Ρέντη, Πειραιάς)
1998 15/6/1998 Αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη. (Στοά του Βιβλίου)
1998 27/6/1998 Αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη. (Φεστιβάλ Κασσάνδρας - Θέατρο Κασσάνδρας)
1998 18-19/11/1998 Old Mutual Hall - Νότιος Αφρική
1999 30/5/1999 Αφιέρωμα στους Γρηγόρη Λαμπράκη, Βασίλη Βασιλικό, Κ.Γαβρά και Μίκη Θεοδωράκη (Μαρούσι Αττικής)
1999 15-16/6/1999 Ποίηση και μουσική εν αιθρία (Στοά του Βιβλίου)
2001 23/6/2001 Πρώτη Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων. (Ossipov Russion Orchestra - Αρχαίο Στάδιο των Δελφών).
2002 10/4/2002 Συναυλία Αλληλεγγύης του Παλαιστινιακού λαού (Σύνταγμα)
2002 14/6/2002 Τραγούδια για τα παιδιά της Παλαιστίνης (Κατράκειο)
2002 Απρίλιος Λυσιστράτη (Όπερα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών)
2003 16-17/8/2003 Δημητσάνα, Εξαμίλια Κορινθίας
2003 30-11-2003 Κινηματογραφικά Κρατικά Βραβεία Ποιότητας 2003 (ΜΜΘ)
2004 7/8/2004 Συναυλία εγκαίνια για την Γέφυρα Ρίου - Αντιρίου με τραγούδια του Μίκη
2005 31/7/2005 Αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη. (Στάδιο Χανίων)
2005 9/10/2005 Τα συμφωνικά του Μίκη. (Ηρώδειο)
2005 11/10/2005 Αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη. (Λευκωσία - Τάφρος Ντ' Αβίλα)
2005 10-11/11/2005 Ρωμιοσύνη - Άξιον Εστί (ΜΜΑ)
2006 21-22/3/2006 Αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη. (Κολλέγιο Αθηνών)
2006 26/8/2006 Άξιον Εστί (Άγιος Αχίλλειος - Πρέσπες)
2007 7/3/2007 Τελετή ανακήρυξης των Πρεσβευτών του Ελληνισμού 2007 από τη Νομαρχία Αθηνών (Ρωμιοσύνη - ΜΜΑ)
2014 18-19/3/2014 Η Ποίηση Στη Μουσική Του Μίκη Θεοδωράκη (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών)
2015 9/9/2015 Για τα 90 χρόνια του Μίκη Θεοδωράκη από τη ΔΕΘ
Εμφανίσεις
Ο Νταλάρας σε συναυλία
Η εποχή των λαϊκών κέντρων
Έως το 1969 εμφανιζόταν σε διάφορα λαϊκά μαγαζιά στα οποία έπαιζε κιθάρα, συνόδευε τους τραγουδιστές και τις τραγουδίστριες και έλεγε τις "παραγγελίες". Η πρώτη φορά που ανέβηκε σε μεγάλη πίστα, ήταν το 1970 όταν τον πήρε να τραγουδήσει δίπλα της στο "Stork" η Μαρινέλλα. Το σχήμα ήταν πετυχημένο έτσι επαναλήφθηκε για δύο ακόμα σεζόν. Τις επόμενες χρονιές (1972-1974) εμφανιζόταν στα "Δειλινά" με διάφορα σχήματα και με ονόματα όπως ο Στράτος Διονυσίου, ο Γιάννης Πάριος, η Χαρούλα Αλεξίου, η Δήμητρα Γαλάνη, ο Δάκης, η Λιζέτα Νικολάου, ο Πασχάλης και άλλοι.
Η εποχή των μπουάτ
Μετά από τα διάφορα λαϊκά μαγαζιά που εμφανίστηκε μέχρι το 1974 ο Νταλάρας δεν ξαναεμφανίστηκε σε νυχτερινό κέντρο διασκέδασης και μετέφερε τις παραστάσεις του σε μπουάτ και θέατρα.
Έπειτα το 1975, πήγε στην Πλάκα, στις μπουάτ, όπου ήρθε σε επαφή με το καινούργιο ρεύμα του τραγουδιού. Στις μπουάτ τραγουδούσε κυρίως πολιτικά, ρεμπέτικα, βαλκανικά αλλά και δημοτικά τραγούδια. Τραγούδια του Κουγιουμτζή, του Λοίζου και του Θεοδωράκη. Έτσι ξεκίνησε μία νέα εποχή στην καριέρα του Γ.Νταλάρα. Η εποχή των μπουάτ. Η εποχή στο "Θεμέλιο" (1975-1976) και στην "Διαγώνιο" (1976-1980). Η επιτυχία στις μπουάτ ήταν πολύ μεγάλη και κάνουν τρία προγράμματα την ημέρα. Στην μπουάτ "Θεμέλιο" εμφανιζόταν με την Χαρούλα Αλεξίου, την Άννα Βίσση, και τον Αντώνη Βαρδή. Στην μπουάτ "Διαγώνιος" είχε κάνει εμφανίσεις για τέσσερις σαιζόν. Το 1976 με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και την Άννα Βίσση και το 1976-1977 με την Χαρούλα Αλεξίου, την Άννα Βίσση, την Λιζέττα Νικολάου και τον Χ.Γαργανουράκη. Το 1977 κάνει μία παύση και στις εμφανίσεις του αλλά και δισκογραφικά. Πεθαίνει ο πατέρας του Λουκάς Νταράλας σε ηλικία 50 ετών από κίρρωση του ήπατος και παθαίνει έμφραγμα η μητέρα του. Από το Νοέμβριο του 1978 έως και τον Ιανουάριο του 1979 ο Γιώργος Νταλάρας παρουσιάζει στη "Διαγώνιο" την καινούρια του δουλειά με τον μεγάλο συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο. Ο δίσκος "Σεργιάνι στον κόσμο" θα κυκλοφορήσει μετά το τέλος των παραστάσεων. Αμέσως μετά, από τις 5 εως τις 23 Σεπτεμβρίου πραγματοποιεί εμφανίσεις στο θέατρο "Κατερίνα" της Θεσ/νίκης με την Βίκυ Μοσχολιού, τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, την Αλκηστη Πρωτοψάλτη και την Βασιλική Λαβίνα. Ήταν η πρώτη φορά που έκανε κοινές εμφανίσεις με την Βίκυ Μοσχολιού και όπως φάνηκε ήταν και η μοναδική. Τελευταία φορά που εμφανίστηκε στην "Διαγώνιο" ήταν την σαιζόν 1979-1980 οπου εμφανίστηκε πάλι με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, την Τάνια Τσανακλίδου, την Αλκηστη Πρωτοψάλτη και τον Λουκιανό Κηλαηδόνη.
Η εποχή των θεάτρων και των σινεμά
Οι εμφανίσεις του στις μπουάτ κράτησαν μέχρι το 1980. Το κοινό του εξάλλου είχε αρχίσει να αυξάνεται. Έτσι, ο Γιώργος Νταλάρας κάνει μία προσπάθεια να πάει την μουσική του στα θέατρα και στα σινεμά και ξεκινάει έτσι μία νέα εποχή στην καριέρα του. Την εποχή των θεάτρων και των σινεμά. Στη συνέχεια στο "Super Star" από τα Χριστούγεννα του 1981 εως τον Ιανουάριο του 1982, στο οποίο εμφανίστηκε με την Γλυκερία και την Μαργαρίτα Ζορμπαλά, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Παντελή Βούλγαρη. Έπειτα εμφανίστηκε στο θέατρο "Ορφεάς" το 1983 για 15 μόνο παραστάσεις. Οι παραστάσεις αυτές ηχογραφήθηκαν και κυκλοφόρησαν σε δίσκο ο οποίος σήμερα έχει ξεπεράσει τις 700.000 πωλήσεις. Την επόμενη χρονιά (Μάιο & Ιούνιο) εμφανίστηκε με την Χαρούλα Αλεξίου στο θέατρο "Τέντα" (1984) της Λεωφόρου Συγγρού για 40 παραστάσεις. Η επιτυχημένη συνεργασία τους συνεχίστηκε με μία περιοδεία σε όλη την Ελλάδα, την Αμερική και τον Καναδά. Ήταν η τελευταία φορά που το κοινό είδε την Χαρούλα Αλεξίου να κάνει κοινές εμφανίσεις με τον Γιώργο Νταλάρα. Επόμενη στάση ήταν στο θέατρο "Περοκέ", όπου ξαναζωντάνεψε τον ιστορικό αυτό χώρο μαζί με τους αδελφούς Κατσιμίχα το χειμώνα του 1985. Την σκηνοθεσία είχε αναλάβει ο σκηνοθέτης του "Ρεμπέτικου", Κώστας Φέρρης. Έπειτα έκανε εμφανίσεις σε χώρους σινεμά όπως στο σινεμά "Ρεξ" στην Θεσσαλονίκη (1989) με την Αφροδίτη Μάνου και την Ελένη Τσαλιγοπούλου, και στο σινεμά "Αττικόν" στο οποίο εμφανίστηκε τρεις χρονιές. Από τις 9 έως τις 16 Φεβρουαρίου 1990 με την Ελένη Τσαλιγοπούλου και τον Διονύση Θεοδόση, το 1991 με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου και το 1993 με τους Άγαμους Θύτες. Τον Μάρτιο του 1990 εμφανίστηκε στο κινηματοθέατρο "Ράδιο Σίτυ" της Θεσσαλονίκης με την Ελευθερία Αρβανιτάκη και τον Διονύση Θεοδόση και τον Φεβρουάριο και Μάρτιο του1991, στον ίδιο χώρο, έκανε εμφανίσεις με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Τα Χριστουγεννα του 1991 παρέμεινε στην Θεσσαλονίκη όπου παρουσίασε το πρόγραμμά του με του Κατσιμιχαίους στο σινεμά "Ολύμπιον" μέχρι τον Ιανουάριο του 1992. Το ίδιο πρόγραμμα το παρουσίασε την ίδια χρονιά και στην Αθήνα στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά το Πάσχα και αμέσως μετά στο θέατρο "Ακροπόλ". Η εποχή των συναυλιών σε θέατρα και σινεμά, που ξεκίνησε 13 χρόνια νωρίτερα τελειώνει με εμφανίσεις στο ιστορικό κινηματοθέατρο "Παλλάς" το 1995 με τους Οπισθοδρομικούς, την Αναστασία Μουτσάτσου και την Αθηνά Μόραλη. Η κίνηση του Νταλάρα να μεταφέρει τις παραστάσεις σε θέατρα και σινεμά, σε κλειστούς δηλαδή χώρους όπου ο θεατής δεν καταναλώνει αλκοόλ αλλά προσέχει πραγματικά τη μουσική ήταν ριζοσπαστική για την εποχή της. Μετέφερε το κοινό σε χώρους όπου τον πρώτο λόγο είχε η μουσική και το τραγούδι και όχι το ποτό και το κοινό ανταποκρίθηκε με τεράστια επιτυχία.
Επιστροφή στη νύχταΟ Γιώργος Νταλάρας επιστρέφει στη νύχτα το 1996. Ένας νέος χώρος - η Ιερά Οδός - δημιουργείται ειδικά γι' αυτόν από τον Ηλία Μαρασούλη και διαμορφώνεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Γ.Νταλάρα, δημιουργώντας αίσθηση στη νυχτερινή Αθήνα. Ο χώρος της Ιεράς Οδού κατασκευάστηκε σαν μία μεγάλη μουσική σκηνή (σχεδόν 2.000 θέσεων) και όχι σαν μία νυχτερινή πίστα. Ο ίδιος διευκρίνισε: «Η προσδοκία του χώρου δεν είναι να αποκτήσουμε άλλο ένα νυχτερινό κέντρο. Ο χώρος αυτός πρέπει να λειτουργήσει ως χώρος εμφάνισης νέων ανθρώπων από όλα τα είδη του ελληνικού τραγουδιού και όχι μόνον...».[21] Ο Γιώργος Νταλάρας θα παραμείνει για τρεις συνεχόμενες σεζόν στο χώρο αυτό, ως το 1999, και θα συνεργαστεί με τους Πυξ Λαξ, την Ελένη Τσαλιγοπούλου, το Μάριο Φραγκούλη, τον Γκόραν Μπρέγκοβιτς, τον Γιάννη Βαρδή αλλά και νέα συγκροτήματα όπως τους Συνήθεις Υπόπτους, τους Ποδηλάτες και τα Υπόγεια Ρεύματα. Ως καλλιτεχvικός διευθυvτής αυτoύ τoυ vέoυ χώρoυ, προσπάθησε στη συνέχεια να διατηρήσει το χώρο ως μουσική σκηνή που θα φιλοξενούσε σημαντικούς καλλιτέχνες απ' όλο τον κόσμο αλλά και νέους ταλαντούχους μουσικούς διαφόρων ειδών μουσικής. Η εξέλιξη όμως του χώρου τελικά ήταν διαφορετική. Το 2001 επιστρέφει μετά από πολλά χρόνια στην Πλάκα, και για τα επόμενα 3 χρόνια θα παρουσιάσει μουσικά προγράμματα στο Ζυγό, κάνοντας αναδρομή στο παλιό λαϊκό τραγούδι αλλά και σε latin τραγούδια που είχε πει παλιότερα. Τελευταία εμφάνιση του σε νυχτερινό μαγαζί αποτελούν οι παραστάσεις που έδωσε στο Αθηνών Αρένα τη σεζόν 2004-05 με τον Αντώνη Ρέμο. Το σχήμα προκάλεσε αίσθηση και συζητήθηκε ευρέως θετικά και αρνητικά. Ήταν μια κίνηση του Νταλάρα να απευθυνθεί σ' ένα διαφορετικό και πιο νεανικό κοινό αλλά και η διάθεση του να ανακαλύψει ξανά τη νύχτα 30 χρόνια μετά.
συνέχεια στην βικιπαίδεια
