Μπέντζαμιν (Μπένι) Ντέιβιντ Γκούντμαν ( Σικάγο 30 Μαΐου 1909 – Νέα Υόρκη 13 Ιουνίου 1986)

Ο Μπέντζαμιν (Μπένι) Ντέιβιντ Γκούντμαν (Benjamin ‘’Benny’’ David Goodman, Σικάγο 30 Μαΐου 1909 – Νέα Υόρκη 13 Ιουνίου 1986) ήταν Αμερικανός κλαρινετίστας και διευθυντής ορχήστρας (μπάντας) της τζαζ , γνωστός ως ο «Βασιλιάς του Σουίνγκ», εξαιρετικά δημοφιλούς είδους μουσικής στις ΗΠΑ, κατά τις δεκαετίες 1930 και 1940.

Η περίφημη συναυλία που έδωσε στο Κάρνεγκι Χολ (Carnegie Hall) της Νέας Υόρκης, στις 16 Ιανουαρίου 1938, περιγράφεται από τον κριτικό Μπρους Έντερ (Bruce Eder) ως «η μοναδική σημαντική τζαζ ή ποπ συναυλία μουσικής στην ιστορία: η τζαζ μπαίνει στον κόσμο της ευυπόληπτης (sic) μουσικής». 

Οι μπάντες του Γκούντμαν αποτέλεσαν το έναυσμα για το ξεκίνημα της σταδιοδρομίας πολλών μεγάλων καλλιτεχνών της τζαζ. Κατά τη διάρκεια μιας δύσκολης εποχής φυλετικού διαχωρισμού, διηύθυνε μία από τις πρώτες γνωστές, μικτού χρώματος, ολοκληρωμένες μπάντες. Αυστηρός περφόρμερ, πολλές φορές αυταρχικός, αλλά και αντιρατσιστής, έπαιζε σχεδόν ως το τέλος της ζωής του, εκδηλώνοντας ταυτόχρονα αδιάλειπτο ενδιαφέρον για την κλασική μουσική.

Τα πρώτα χρόνια

Ο Γκούντμαν γεννήθηκε στο Σικάγο, το 1909. Ήταν το ένατο από τα δώδεκα παιδιά φτωχών Εβραίων μεταναστών από τη Ρωσική Αυτοκρατορία. Ο πατέρας του, Ντέιβιντ (1873-1926), ήρθε στην Αμερική το 1892 από τη Βαρσοβία και έγινε ράφτης. Η μητέρα του, Ντόρα Γκριζίνσκι (Dora Grisinsky) 1873-1964), καταγόταν από το Κάουνας της -σημερινής- Λιθουανίας.  Οι γονείς του γνωρίστηκαν στη Βαλτιμόρη και εγκαταστάθηκαν στο Σικάγο πριν γεννηθεί o Μπένι. Με λίγα εισοδήματα και μεγάλη οικογένεια, μετακόμισαν στο υποβαθμισμένο προάστιο Μάξουελ (Maxwell Street), μια υπερπληθυσμένη παραγκούπολη κοντά στις σιδηροδρομικές εγκαταστάσεις και στα περιβάλλοντα εργοστάσια όπου κατοικούσαν, κυρίως, ιρλανδοί, γερμανοί, σκανδιναβοί, ιταλοί, πολωνοί και εβραίοι μετανάστες. 

Το γκέτο της Οδού Μάξουελ στο Σικάγο, όπου μεγάλωσε ο Μπένι Γκούντμαν, σε φωτογραφία του 1915

Η διάσημη κοινωνιολόγος και ακτιβίστρια της πόλης του Σικάγου, Τζέιν Άνταμς ( Jane Addams) περιγράφει: «Οι δρόμοι είναι απίστευτα βρώμικοι, ο αριθμός των σχολείων ανεπαρκής, η υγειονομική νομοθεσία ανεφάρμοστη, ο φωτισμός του δρόμου κακός, το μίζερο πλακόστρωτο λείπει παντελώς από τα σοκάκια και τους μικρότερους δρόμους, ενώ οι στάβλοι βγάζουν μια αποφορά πέρα από κάθε περιγραφή. Εκατοντάδες σπίτια δεν συνδέονται με το αποχετευτικό δίκτυο». Τα οικονομικά ήταν διαρκές πρόβλημα για την οικογένεια. Ο πατέρας κέρδιζε, το πολύ, 20 δολάρια την εβδομάδα. Την Κυριακή, πήγαινε τα παιδιά του σε δωρεάν συναυλίες στο Πάρκο Ντάγκλας (Douglas Park) όπου, για πρώτη φορά, ο μικρός Μπένι βίωσε ζωντανές επαγγελματικές παραστάσεις. Για να δώσει στα παιδιά του κάποιες δεξιότητες και εκτίμηση για τη μουσική, πήγε τον δεκάχρονο Μπένι και δύο αδελφούς του για μαθήματα μουσικής στη Συναγωγή Γιάκομπ (Kehelah Jacob), τα οποία τον επιβάρυναν μόνο με 25 σεντς κάθε μάθημα, ενώ στην τιμή συμπεριλαμβανόταν και η χρησιμοποίηση των μουσικών οργάνων της συναγωγής. για μένα
«Να παίζω μουσική ήταν μεγάλο διέξοδο από τη φτώχεια για μένα. Ήθελα να κάνω κάτι για τον εαυτό μου. Και η μουσική ήταν σπουδαίος τρόπος για μένα. Ήμουν απόλυτα συνεπαρμένος από αυτήν. Ξεκίνησα λοιπόν σε νεαρή ηλικία για να κάνω αυτό που θα μπορούσα -αφιέρωσα τις προσπάθειές μου σ 'αυτό και το απολαμβάνω».

(Από συνέντευξη του Γκούντμαν το 1975 )

Την επόμενη χρονιά ο Μπένι εντάχθηκε στο μουσικό συγκρότημα που είχαν φτιάξει μαθητές στο Κτήριο Χαλ (Hull House)  της Άνταμς. Εκεί, έπαιρνε μαθήματα από τον διευθυντή του ιδρύματος Τζέιμς Σιλβέστερ (James Sylvester), με χαμηλά δίδακτρα. Προσχωρώντας στο συγκρότημα, είχε το δικαίωμα να περάσει δύο εβδομάδες σε ένα καλοκαιρινό κάμπ, περίπου πενήντα μίλια από το Σικάγο. Ήταν η μόνη φορά που, ο Γκούντμαν, κατάφερε να ξεφύγει από το βρώμικο περιβάλλον της αστικής γειτονιάς του. Έκανε, επίσης, δύο χρόνια μαθήματα με τον κλαρινετίστα Φραντς Σουπ (Franz Schoepp), ο οποίος είχε κάνει κλασικές σπουδές στο όργανό του. Οι πρώτες επιρροές του Γκούντμαν υπήρξαν οι κλαρινετίστες τζαζ της Νέας Ορλεάνης που εργάζονταν στο Σικάγο, κυρίως οι Τζόνι Ντοντς (Johnny Dodds), Λιόν Ροπόλο (Leon Roppolo) και Τζίμι Νουν (Jimmie Noone). Μάθαινε γρήγορα, έγινε δυνατός μουσικός σε μικρή ηλικία και, σύντομα, άρχισε να παίζει επαγγελματικά σε διάφορες μπάντες.

Ο Γκούντμαν έκανε το πρώτο σημαντικό επαγγελματικό ντεμπούτο του, πολύ νέος, το 1921, στο Θέατρο Σέντραλ Παρκ (Central Park Theater) της περιοχής Ουέστ Σάιντ (West Side) του Σικάγου. Παράλληλα, μπήκε στο Γυμνάσιο Χάρισον (Harrison High School) της πόλης, το 1922, εντάχθηκε στην Ένωση Μουσικών το 1923 και, από την ηλικία των 14 ετών, ήταν σε μια μπάντα με αρχηγό τον περίφημο Μπιξ Μπάιντερμπεκε (Bix Beiderbecke). Όταν έγινε 16 ετών, εντάχθηκε σε ένα από τα κορυφαία συγκροτήματα του Σικάγου, την Ορχήστρα του Μπεν Πόλακ (Ben Pollack), με την οποία έκανε τις πρώτες του ηχογραφήσεις το 1926. Όταν ήταν 17 ετών, ο πατέρας του σκοτώθηκε από ένα αυτοκίνητο που περνούσε κατά την αποβίβασή του από ένα τραμ. Ο θάνατος του πατέρα του ήταν «το πιο θλιβερό πράγμα που συνέβη ποτέ στην οικογένειά μας», δήλωσε ο Γκούντμαν.  Έκανε την πρώτη του ηχογράφηση με το δικό του όνομα, για την εταιρεία Βοκέιλιον (Vocalion), δύο χρόνια αργότερα.