Η Άλωση της Βαστίλης φερόμενη εναλλακτικά ως Κατάληψη, ή Παράδοση, ή Πτώση της Βαστίλης

«Η Άλωση της Βαστίλης» του Jean-Pierre Houël

 

 

 

 

 

 

 

 

Η Άλωση της Βαστίλης φερόμενη εναλλακτικά ως Κατάληψη, ή Παράδοση, ή Πτώση της Βαστίλης ήταν επεισόδιο που συνέβη στο Παρίσι στις 14 Ιουλίου του 1789 κατά το προοίμιο της Γαλλικής Επανάστασης και που αφορούσε την ένοπλη κατάληψη των φυλακών "Βαστίλης Αγίου Αντωνίου" όπως ήταν ο επίσημος τίτλος, με στόχο τη διαρπαγή του φυλασσόμενου εκεί οπλισμού.

Γενικά

Η νοτιοανατολική πρόσβαση στο φρούριο Βαστίλη

Κατ' αρχήν η Βαστίλη ήταν ένα μεσαιωνικό οκτάπυργο παραλληλόγραμμο φρούριο, του οποίου η οικοδόμηση ολοκληρώθηκε το 1383 κατ' εντολή του βασιλιά Καρόλου Ε΄ στο ανατολικό τείχος του Παρισιού, και συγκεκριμένα παρά την Πύλη του Αγίου Αντωνίου, εξ ου και η επίσημη ονομασία "Βαστίλη Αγίου Αντωνίου", για προστασία από επιθέσεις των Άγγλων. Περί τον 17ο αιώνα η Βαστίλη μετατράπηκε σε κρατικές πολιτικές φυλακές, όχι από τους βασιλείς της Γαλλίας αλλά από τον Καρδινάλιο Ρισελιέ, συνεχίζοντας όμως να διατηρεί οπλοστάσιο. Λόγω του πολύ περιορισμένου αριθμού των κελιών ο μέσος ετήσιος αριθμός των φυλακισμένων σ' αυτό ήταν περίπου 40. Συνηθέστεροι κρατούμενοι αυτής ήταν πολιτικοί ταραχοποιοί κατόπιν "βασιλικής ενσφράγιστης παραγγελίας", σύμφωνα με την τότε ισχύουσα νομοθεσία, που επείχε θέση τελεσίδικης απόφασης χωρίς δικαίωμα προσφυγής σε ένδικα μέσα, καθώς και άτομα κατ' απαίτηση των οικογενειών τους, είτε για ανυπακοή, είτε για να εμποδιστεί κάποιος διασυρμός.
Επί βασιλείας Λουδοβίκου ΙΔ΄ ήταν τόπος κράτησης καταδικασμένων από τη δικαιοσύνη, τελώντας υπό την εποπτεία του αρχηγού της αστυνομίας, ενώ επί Φιλίππου Β΄, δούκα της Ορλεάνης, κρατούνταν και πολιτικά πρόσωπα που είχαν καταδικαστεί από το κοινοβούλιο.
Κατά την περίοδο της λειτουργίας του φρουρίου ως φυλακής είχαν αναπτυχθεί διάφοροι σκοτεινοί θρύλοι απολυταρχισμού, όπως περί θανάτων των κρατουμένων, των μέσων και των τρόπων καταστολής ή βασανιστηρίων κ.λπ., που σχεδόν όλα αποτελούσαν αποκυήματα φαντασίας. Πηγές αυτών των θρύλων υπήρξαν δύο βιβλία που είχαν εκδοθεί λίγα χρόνια πριν τη Γαλλική Επανάσταση. Από τις ιστορικές έρευνες όμως διαπιστώθηκε ότι μόλις στο 1% των κρατουμένων είχε συμβεί θάνατος (αυτοκτονία ή πάθηση). Το 1784 (πέντε χρόνια πριν την επανάσταση) ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΣΤ΄, μετά από πρόταση του τότε υπουργού των οικονομικών Νεκέρ, προγραμμάτισε την κατεδάφιση της Βαστίλης λόγω του τεράστιου κόστους συντήρησής της. Έτσι κατά το έτος της επανάστασης οι κρατούμενοι της φυλακής ήταν μόλις επτά, εκ των οποίων τέσσερις παραχαράκτες, δύο επίσκοποι και ένας ευγενής κρατούμενος κατά παραγγελία της οικογενείας του. Τελικά η Βαστίλη άρχισε να κατεδαφίζεται από την επομένη της άλωσης.