Παρασκευή, Δεκεμβρίου 24, 2021

Γεώργιος Α΄ βασιλιάς της Ελλάδας



24 Δεκεμβρίου 1845 (176 χρόνια πριν) γεννήθηκε:

Γεώργιος Α΄ βασιλιάς της Ελλάδας

Ο Γεώργιος Α' (24 Δεκεμβρίου 1845 - 18 Μαρτίου 1913) υπήρξε ο μακροβιότερος βασιλιάς της Ελλάδας. Βασίλεψε από τις 30 Μαρτίου 1863 μέχρι τη δολοφονία του το 1913.

Γεννημένος ως Δανός πρίγκιπας στην Κοπεγχάγη, φαινόταν προορισμένος για καριέρα στο Βασιλικό Ναυτικό της Δανίας. Ήταν μόλις 17 ετών όταν εξελέγη βασιλιάς από την Ελληνική Εθνοσυνέλευση, η οποία είχε διώξει τον βασιλιά Όθωνα. Η εκλογή του προτάθηκε και υποστηρίχθηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις: το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιρλανδίας, τη Δεύτερη Γαλλική Αυτοκρατορία και τη Ρωσική Αυτοκρατορία. Παντρεύτηκε τη Μεγάλη Δούκισσα Όλγα Κωνσταντίνοβνα της Ρωσίας το 1867 και έγινε ο πρώτος μονάρχης μιας νέας ελληνικής δυναστείας. Δύο αδελφές του, η Αλεξάνδρα και η Δάγμαρ, παντρεύτηκαν στις βρετανικές και ρωσικές βασιλικές οικογένειες. Ο βασιλιάς Εδουάρδος Ζ' του Ηνωμένου Βασιλείου και ο αυτοκράτορας Αλέξανδρος Γ΄ της Ρωσίας ήταν οι γαμπροί του, και ο Γεώργιος Ε' του Ηνωμένου Βασιλείου, ο Χριστιανός Ι΄ της Δανίας, ο Χάακον Ζ΄ της Νορβηγίας και ο Νικόλαος Β΄ της Ρωσίας ήταν ανίψια του.

Η βασιλεία του Γεώργιου που ήταν σχεδόν 50 χρόνια ήταν η μεγαλύτερη στη σύγχρονη ελληνική ιστορία και χαρακτηρίστηκε από εδαφικά κέρδη καθώς η Ελλάδα καθιέρωσε τη θέση της στην προπολεμική Ευρώπη. Η Βρετανία παραχώρησε ειρηνικά τα Ιόνια Νησιά το 1864, ενώ η Θεσσαλία προσαρτήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία μετά τον Ρωσοτουρκικό πόλεμο (1877-1878). Η Ελλάδα δεν ήταν πάντα επιτυχής στις εδαφικές της φιλοδοξίες μιας που νικήθηκε στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο (1897). Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Βαλκανικού Πολέμου, αφού τα ελληνικά στρατεύματα κατέλαβαν μεγάλο μέρος της Μακεδονίας, ο Γεώργιος δολοφονήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σε αντίθεση με τη δική του μακρά και επιτυχημένη θητεία, οι βασιλείες των διαδόχων του: Κωνσταντίνου Α', Αλέξανδρου Α' και Γεωργίου Β', αποδείχθηκαν σύντομες και ανασφαλείς.

Τα πρώτα χρόνια

Το Κίτρινο Παλάτι, Κοπεγχάγη, τόπος γέννησης του Γεωργίου Α΄.

Η οικογένεια του Γεωργίου το 1862. Επάνω (αριστερά προς δεξιά): Φρειδερίκος, Χριστιανός, Γεώργιος. Κάτω: Δάγμαρ, Βάλντεμαρ, Λουίζα, Τύρα, Αλεξάνδρα.

Γεννήθηκε στο Κίτρινο Παλάτι, μια κατοικία του 18ου αιώνα στο νούμερο 18 της οδού Αμαλιεγκαντε, ακριβώς δίπλα στο ανακτορικό σύμπλεγμα του Αμάλιενμποργκ της Κοπεγχάγης. Ήταν ο δεύτερος γιος του Χριστιανού του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν-Σόνντερμπουρκ-Γκλύξμπουρκ και της Λουίζας της Έσσης-Κάσσελ. Αν και το πλήρες όνομά του ήταν Χριστιανός Γουλιέλμος Φερδινάνδος Αδόλφος Γεώργιος του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν-Σόνντερμπουρκ-Γκλύξμπουρκ, μέχρι την άνοδό του στο θρόνο της Ελλάδας ήταν γνωστός ως Γουλιέλμος, το όνομα των παππούδων του από τη μεριά τόσο του πατέρα του (Γουλιέλμος του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν-Σόνντερμπουρκ-Γκλύξμπουρκ) όσο και της μητέρας του (Γουλιέλμος της Έσσης-Κάσσελ)

Αν και ήταν απόγονος μοναρχών, η οικογένειά του δεν ήταν ιδιαίτερα επιφανής και ζούσε μια σχετικά φυσιολογική ζωή για μέλος βασιλικής οικογένειας. Το 1852 όμως, ο πατέρας του ορίστηκε επίδοξος διάδοχος του άτεκνου Βασιλιά Φρειδερίκου Ζ΄ της Δανίας και η οικογένειά του έγιναν πρίγκιπες και πριγκίπισσες της Δανίας. Τα αδέλφια του Γεωργίου ήταν ο Φρειδερίκος (ο οποίος διαδέχθηκε τον πατέρα του στο θρόνο της Δανίας), η Αλεξάνδρα (η οποία έγινε βασιλική σύζυγος του Εδουάρδου Ζ΄ του Ηνωμένου Βασιλείου και βασιλομήτωρ του Γεωργίου Ε΄), η Μαρία Φιοντοροβνα (Δάγμαρ της Δανίας, που ήταν σύζυγος τού Αλέξανδρου Γ΄ της Ρωσίας), η Θύρα και ο Βάλντεμαρ.

Η μητρική γλώσσα του Γεώργιου ήταν τα δανικά και μιλούσε τα αγγλικά ως δεύτερη. Διδάχθηκε επίσης γαλλικά και γερμανικά. Ξεκίνησε καριέρα στο Βασιλικό Ναυτικό της Δανίας και ναυτολογήθηκε δόκιμος μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του Φρειδερίκο. Ενώ ο Φρειδερίκος αναφέρεται πως ήταν «ήσυχος και μετρημένος», ο Γεώργιος περιγραφόταν ως «ζωηρός και αστειευόμενος»
Ενθρόνιση και πρώτα χρόνια Βασιλείας

Ο Γεώργιος Α΄ σε νεαρή ηλικία, αλμπουμίνα για carte visite, τραβηγμένη τη δεκαετία του 1860 στο Παρίσι από τον Ponthieu.

Μετά την εκδίωξη του Όθωνα από τον θρόνο της Ελλάδας, έπρεπε να βρεθεί νέος ηγεμόνας για τη χώρα. Αρχικά, οι Έλληνες, επηρεασμένοι από τις βρετανικές διπλωματικές ίντριγκες[εκκρεμεί παραπομπή], ήταν υπέρ του δευτερότοκου γιου της Βασίλισσας Βικτωρίας, Αλφρέδου, αλλά οι Μεγάλες Δυνάμεις είχαν ήδη δεσμευτεί με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου του 1832 να μην ανέλθει στον θρόνο της Ελλάδας γόνος καμιάς δικής τους βασιλικής οικογένειας. Έτσι, υπό την πίεση των άλλων Δυνάμεων, αποφασίστηκε να δοθεί ο θρόνος στο Γουλιέλμο (κατόπιν Γεώργιο Α΄), δευτερότοκο γιο του μετέπειτα βασιλιά της Δανίας, Χριστιανού Θ΄, εκ του Οίκου των Σλέσβιχ-Χόλσταιν-Σόνντερμπουρκ–Γκλύξμπουρκ (Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg), πλάγιου κλάδου του Οίκου του Ολδεμβούργου. Ο νέος οίκος του Γεωργίου Α΄ ήταν ο Βασιλικός Οίκος της Ελλάδας για τα επόμενα 111 χρόνια, από το 1863 έως την αλλαγή του πολιτεύματος σε Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία με το δημοψήφισμα του 1974. Ο Γεώργιος νυμφεύθηκε στην Αγία Πετρούπολη την Όλγα Κωνσταντίνοβνα της Ρωσίας στις 27 Οκτωβρίου 1867.
Χρονολόγιο
Ιούνιος 1862: Στην ελληνική αντιπροσωπεία, που βρισκόταν στο Λονδίνο για να βολιδοσκοπήσει τον Αλφρέδο, παρουσιάζεται ο έφηβος Βίλχελμ, ο οποίος είχε καταφθάσει συμπωματικά ως ναυτικός δόκιμος με τη δανέζικη φρεγάτα, Jylland. Την υποψηφιότητά του για τον ελληνικό θρόνο προωθεί εντατικά ο Καρλ Γιόαχιμ Χάμπρο, Βρετανός τραπεζίτης δανικής καταγωγής.[4]
10 Οκτωβρίου 1862: Ξεσπά επανάσταση που οδηγεί στην έξωση του Όθωνα από την Ελλάδα. Αμέσως μετά, σχηματίζεται τριμελής επιτροπή, με πρόεδρο το Δημήτριο Βούλγαρη και μέλη τους Κωνσταντίνο Κανάρη και Μπενιζέλο Ρούφο, η οποία αναλαμβάνει την άσκηση όλων των εξουσιών ως Προσωρινή Κυβέρνησις της Ελλάδος.
14 Οκτωβρίου: Το απομεσήμερο ο αθηναϊκός λαός συγκεντρώνεται στην Πλατεία Όθωνος για να πανηγυρίσει την έξωση αυτού. Μετά τη δοξολογία ο πρόεδρος της Προσωρινής Κυβερνήσεως, Δημήτριος Βούλγαρης, απευθύνεται προς το συγκεντρωμένο πλήθος. Ανάμεσα στα άλλα ακούγονται και τα εξής: «Ας ορκισθώμεν επί της Πλατείας ταύτης, της λαβούσης ήδη το ωραίον της «Ομονοίας» όνομα και ας είπη έκαστος εξ ημών: ορκίζομαι πίστιν εις την πατρίδα και υπακοήν εις τας εθνικάς αποφάσεις.».
10 Νοεμβρίου: Διαδηλώσεις στην Αθήνα υπέρ της υποψηφιότητας για τον ελληνικό θρόνο του Αλφρέδου, δευτερότοκου γιου της βασίλισσας της Αγγλίας, Βικτωρίας. Η Αγγλία δεν αποδέχεται την υποψηφιότητα, γιατί κωλύεται από τις διεθνείς συνθήκες που υπογράφτηκαν για το ελληνικό ζήτημα.
19 Νοεμβρίου: Διεξάγεται δημοψήφισμα για την εκλογή νέου βασιλιά. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, όπως αυτά επικυρώνονται αργότερα με ψήφισμα της Εθνικής Συνέλευσης (22 Ιανουαρίου 1863), από τις 244.202 ψήφους οι 230.016 είναι υπέρ του Άγγλου πρίγκιπα Αλφρέδου.
24-28 Νοεμβρίου: Γίνονται εκλογές για την ανάδειξη αντιπροσώπων στη Συντακτική Συνέλευση. Οι εκλογές πραγματοποιούνται με βάση τον εκλογικό νόμο του 1844, όπως αυτός τροποποιήθηκε με το ψήφισμα της 23ης Οκτωβρίου του 1862, που προβλέπει την εκλογή πληρεξουσίων και από τους Έλληνες που δε ζουν στην Ελλάδα.
10 Δεκεμβρίου: Πρώτη συνεδρίαση της συνέλευσης που προέκυψε από τις πρόσφατες εκλογές.
12 Ιανουαρίου 1863: Η συνέλευση κηρύσσει «εαυτήν νομίμως συγκεκροτημένην».
19 Ιανουαρίου: Η συνέλευση αποφασίζει να αυτοονομαστεί «Η εν Αθήναις Β΄ Εθνική των Ελλήνων Συνέλευσις».
11 Φεβρουαρίου: Η συνέλευση, στην οποία πλειοψηφούν οι προοδευτικοί που αποκαλούνται «Ορεινοί», εκλέγει κυβέρνηση με πρωθυπουργό το Ζηνόβιο Βάλβη. Θα παραιτηθεί στις 27 Μαρτίου. Συγχρόνως, αποφασίζει ότι, μέχρι την έλευση του νέου βασιλιά, την εκτελεστική εξουσία θα ασκεί ο πρόεδρος της κυβέρνησης.
Στις 18 Μαρτίου 1863 εκδόθηκε το Ψήφισμα της Β΄ των Ελλήνων Συνελεύσεως:


Η εν Αθήναις Β΄ των Ελλήνων Συνέλευσις:
α) Αναγορεύει παμψηφεί τον πρίγκιπα της Δανίας Χριστιανόν, Γουλιέλμον, Φερδινάνδον, Αδόλφον, Γεώργιον, δευτερότοκον υιόν του πρίγκιπος Χριστιανού της Δανίας, συνταγματικόν βασιλέα των Ελλήνων υπό το όνομα Γεώργιος Α΄ Βασιλεύς των Ελλήνων...
β) Οι νόμιμοι διάδοχοι αυτού θέλουσι πρεσβεύει το Ανατολικόν Ορθόδοξον δόγμα.
γ) Τριμελής επιτροπή εκλεχθησομένη υπό της Εθνοσυνελεύσεως θέλει μεταβεί εις την Κοπεγχάγην και προσφέρει αυτώ εν ονόματι του Ελληνικού Έθνους το Στέμμα.

Ο Γεώργιος Α', 1864.

Αξιοσημείωτο είναι ότι στο Ψήφισμα αυτό ο Γεώργιος αποκαλείται Βασιλεύς των Ελλήνων, κατόπιν προτροπής του ιδίου, και όχι Βασιλεύς της Ελλάδας, όπως ονομαζόταν ο Όθων. Παρά τις διαμαρτυρίες της Υψηλής Πύλης για την προσηγορία αυτή, που σήμαινε ότι ο Γεώργιος θα ήταν βασιλιάς όχι μόνο των κατοίκων της Ελλάδας, αλλά και όλων των Ελλήνων, όπου κι αν βρίσκονταν, η προσωνυμία έμεινε. Στα ξενόγλωσσα κείμενα ο τίτλος ήταν ROI DES GRECS. Αργότερα όμως, για να ικανοποιηθεί η Υψηλή Πύλη έγινε ROI DES HELLENES.

Με τη συνθήκη του Λονδίνου της 1/13 Ιουλίου 1863, ορίστηκε ότι οι διάδοχοι του Γεωργίου θα πρέσβευαν το ορθόδοξο δόγμα και η ενηλικίωσή του (είχε γεννηθεί το 1845), για να μην επαναληφθεί ο θεσμός της Αντιβασιλείας, θα οριζόταν αμέσως. Με την ίδια συνθήκη οριζόταν ότι τα γεωγραφικά σύνορα του Ελληνικού Βασιλείου θα επεκτείνονταν με την παραχώρηση - προσάρτηση της Επτανήσου, εφόσον συμφωνούσαν σε αυτό οι Μεγάλες Δυνάμεις και εκφραζόταν σχετική ευχή από την Ιόνιο Βουλή.

Ο Γεώργιος, αφού επισκέφτηκε, το Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, την Αγία Πετρούπολη[5], το Λονδίνο και το Παρίσι, έφτασε στον Πειραιά στις 30 Οκτωβρίου. Στην πρώτη διακήρυξή του προς τον Ελληνικό Λαό, διαβεβαίωνε ότι θα τηρήσει τους νόμους του κράτους και «προ πάντων το Σύνταγμα» και ότι θα επιδίωκε να γίνει η Ελλάδα «πρότυπον Βασιλείου εν τη Ανατολή».

Βασικός σύμβουλος του Γεωργίου, τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του, υπήρξε ο δανός Κόμης Σπόνεκ (1815-1888), πρώην Υπουργός Οικονομικών της Δανίας. Η απομάκρυνσή του, λίγο αργότερα, από την Αυλή προκάλεσε γενική ικανοποίηση. Η πρώτη περίοδος της διακυβέρνησής του ήταν ασταθής. Από το 1863 έως το 1874 σημειώθηκαν περισσότερες από 20 κυβερνητικές αλλαγές.
Οικογένεια

Ο Γεώργιος Α´ σε μετάλλιο των Ζαππείων Ολυμπιάδων του 1875.

Ο Γεώργιος Α' σε χρυσό νόμισμα των 100 δραχμών του 1876.

Κατά τη διάρκεια ταξιδιού στη Ρωσία, για να συναντήσει την αδελφή του, Μαρία Φεοντόροβνα (Δάγμαρ), σύζυγο του Αλέξανδρου Γ΄ της Ρωσίας, γνώρισε, και παντρεύτηκε στις 27 Οκτωβρίου 1867 (Γρηγοριανό Ημερολόγιο) στην Αγία Πετρούπολη, τη δεκαεξάχρονη τότε Μεγάλη Δούκισσα Όλγα Κωνσταντίνοβνα της Ρωσίας, κατευθείαν απόγονο της Βυζαντινής αυτοκράτειρας Ευφροσύνης Δούκαινας-Καματηράς (σύζυγο του Αλέξιου Γ΄ των Αγγέλων).

Απέκτησαν τα εξής οκτώ παιδιά:
Κωνσταντίνος Α΄ (1868-1923), Βασιλιάς των Ελλήνων, παντρεύτηκε τη Σοφία της Πρωσίας, απέκτησαν έξι παιδιά, μεταξύ των οποίων:
- Γεώργιος Β' (1890-1947), Βασιλιάς των Ελλήνων.
- Αλέξανδρος (1893-1920), Βασιλιάς των Ελλήνων.
- Παύλος (1901-1964), Βασιλιάς των Ελλήνων, παντρεύτηκε τη Φρειδερίκη του Αννόβερο, απέκτησαν 3 παιδιά μεταξύ των οποίων:
- - Κωνσταντίνος Β' (1940- ), Βασιλιάς των Ελλήνων, παντρεύτηκε την Άννα-Μαρία της Δανίας, απέκτησαν 5 παιδιά.
Γεώργιος (1869-1957), Πρίγκιπας της Ελλάδας, ναύαρχος, Ύπατος Αρμοστής Κρήτης.
Αλεξάνδρα (1870-1891), παντρεύτηκε τον Παύλο Αλεξάνδροβιτς, Μεγάλο Δούκα της Ρωσίας.
Νικόλαος (1872-1938), Πρίγκιπας της Ελλάδας.
Μαρία (1876-1940), παντρεύτηκε 1) το Γεώργιο Μιχαήλοβιτς, Μεγάλο Δούκα της Ρωσίας (δολοφονήθηκε από τους Μπολσεβίκους το 1919), και 2) τον Περικλή Ιωαννίδη, ναύαρχο.
Όλγα (1880), απεβίωσε έξι μηνών.
Ανδρέας (1882-1944), Πρίγκιπας της Ελλάδας, αξιωματικός στη Μικρασιατική Εκστρατεία, πατέρας του Φιλίππου, Δούκα του Εδιμβούργου.
Χριστόφορος (1888-1940), Πρίγκιπας της Ελλάδας.
Η Αρχή της Δεδηλωμένης
Κύριο λήμμα: Αρχή της δεδηλωμένης

Τον Ιούλιο του 1874, ο Χαρίλαος Τρικούπης αρθρογραφούσε βίαια κατά του Γεωργίου, υποστηρίζοντας ότι κυβερνούσε προσωπικά με διάφορες κυβερνήσεις μειοψηφίας της αρεσκείας του και η βασιλική εύνοια ήταν το απαραίτητο προσόν για την εξασφάλιση της εξουσίας. Ο Τρικούπης πρότεινε την καθιέρωση της Αρχής της Δεδηλωμένης, δηλαδή ο Βασιλιάς να διορίζει πρωθυπουργούς μόνο όσους διέθεταν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Δηλαδή, αυτούς που είχαν λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή.

Η μεγάλη ευελιξία του Γεωργίου φάνηκε από τον τρόπο που αντέδρασε στην επίθεση. Μετά από μια παρατεταμένη κρίση λόγω αποκαλύψεων για δωροδοκίες υπουργών, κάλεσε τον Τρικούπη, έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης και διακήρυξε την πρόθεσή του να εφαρμόζει την Αρχή της Δεδηλωμένης.
Το Κίνημα στου Γουδή, 1909
Κύριο λήμμα: Κίνημα στου Γουδή

Ο Γεώργιος Α', περ. 1912.

Τη νύχτα της 14ης προς 15η Αυγούστου του 1909, εκδηλώθηκε κίνημα υπό την αρχηγία του συνταγματάρχη Νικόλαου Ζορμπά, αρχηγού του Στρατιωτικού Συνδέσμου. Τα αιτήματα των κινηματιών ήταν κάθε άλλο παρά ριζοσπαστικά, ωστόσο όσον αφορά στη Δυναστεία απαιτούσε την απομάκρυνση των Πριγκίπων από το στράτευμα. Ακολούθησε περίοδος πολιτικής ανωμαλίας και ο Γεώργιος, όπως και ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος, είδαν στο πρόσωπο του Ελευθερίου Βενιζέλου τη μοναδική λύση για το αδιέξοδο. Το κίνημα αυτό ήταν η πρώτη δυναμική παρέμβαση των αξιωματικών στην πολιτική ζωή της χώρας. Από τότε αρχίζει και διαμορφώνεται, εκτός από το Παλάτι και τη Βουλή, ένας τρίτος πόλος εξουσίας: αυτός του Στρατού. Από το 1909 έως το 1974 θα παρεμβαίνει συχνά στην πολιτική ζωή του τόπου.
Βαλκανικοί Πόλεμοι
Κύριο λήμμα: Α΄ Βαλκανικός πόλεμος

Ο Βενιζέλος, επιδιώκοντας την εθνική ενότητα, ζήτησε από το Γεώργιο να τεθεί επικεφαλής του κινήματος της εθνικής αναγέννησης, έχοντας ως κοινό παρονομαστή τη σύμπτωση των απόψεών τους στην εξωτερική πολιτική. Ο γηραιός, πλέον, Βασιλιάς άφησε το Βενιζέλο να κυβερνήσει ριζοσπαστικά, να ανασυγκροτήσει το ελληνικό κράτος, να προβεί σε γενναίες εσωτερικές μεταρρυθμίσεις και να δημιουργήσει ισχυρό στράτευμα. Τοποθέτησε το Διάδοχο Κωνσταντίνο επικεφαλής του στρατού και προσαρτήθηκαν στην Ελλάδα η Ήπειρος, η Μακεδονία και τα Νησιά του Αιγαίου.

Η δολοφονία του Γεωργίου Α'.
Δολοφονία του Γεωργίου Α΄

Στις 18 Μαρτίου 1913, ο Γεώργιος Α΄ θέλοντας να επισκεφτεί για εθιμοτυπικούς λόγους το Γερμανό ναύαρχο Γκόπφεν, κατέβηκε στην αποβάθρα του Λευκού Πύργου. Μαζί του ήταν και ο υπασπιστής του, ταγματάρχης Φραγκούδης. Σε μια συμβολή της οδού Βασιλίσσης Όλγας, ο Αλέξανδρος Σχινάς πλησίασε και από μικρή απόσταση πυροβόλησε καίρια το Γεώργιο. Έπειτα, προσπάθησε να πυροβολήσει και τον υπασπιστή του, αλλά εκείνος πρόλαβε και τον αφόπλισε. Ο Σχινάς συνελήφθη από δυο χωροφύλακες, που βρίσκονταν στο σημείο και ανακρίθηκε. Στις 6 Μαΐου, σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, αυτοκτόνησε πηδώντας από το παράθυρο του τμήματος της χωροφυλακής, όπου κρατούταν.

Η κατάθεσή του δε δόθηκε ποτέ στη δημοσιότητα. Οι φάκελοι της ανάκρισης φαίνεται πως κάηκαν όταν στο ατμόπλοιο «Ελευθερία», που τους μετέφερε στον Πειραιά, εκδηλώθηκε πυρκαγιά. Η πυρκαγιά κατέστρεψε κυρίως την καμπίνα όπου φυλάσσονταν οι προανακριτικοί φάκελοι. Πίσω από τη δολοφονία του βασιλιά πιστεύεται ότι κρυβόταν η Γερμανία, αφού ο Γεώργιος δεν ήταν υποστηρικτής της. Η θεωρία αυτή στηρίζεται με το γεγονός ότι οι Γερμανοί ήθελαν να ανεβεί στον ελληνικό θρόνο ο φίλος τους, Κωνσταντίνος.

Η κηδεία του Γεωργίου Α' στην Αθήνα.

Ο τραυματισμένος Γεώργιος μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο «Παπάφειο Ίδρυμα», αλλά οι γιατροί δε μπόρεσαν να του προσφέρουν καμία βοήθεια, αφού ήταν ήδη νεκρός. Αμέσως, η πόλη τέθηκε σε κατάσταση επιφυλακής, τα καταστήματα έκλεισαν και άρχισαν οι καμπάνες των εκκλησιών να χτυπούν πένθιμα.

Ο τάφος του Γεωργίου Α΄ στο Τατόι.

Η σορός του Γεωργίου Α΄ μεταφέρθηκε στον Πειραιά, ταριχεύθηκε και εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα για πέντε ημέρες. Μετά την πάνδημη κηδεία του, ετάφη στο βασιλικό ανάκτορο στο Τατόι.
Κρίσεις για την προσωπικότητα και την πολιτεία του

Ο Γεώργιος κατάφερε να προσαρμοστεί στην ελληνική πραγματικότητα σε μεγάλο βαθμό. Η ένταξή του σ' αυτήν του επέτρεψε να ασκήσει έντονη επιρροή στην ελληνική πολιτική σκηνή, σε βαθμό πολύ μεγαλύτερο από όσο ήταν φανερό στην εποχή του. Αν και άνθρωπος της καλής ζωής, προτιμούσε να διατηρεί τα προσχήματα στο αυστηρών αρχών αθηναϊκό περιβάλλον, αν και όποτε έφευγε στο εξωτερικό δεν έχανε την ευκαιρία να γευτεί όσες απολαύσεις του έλειπαν.

Η διαλλακτικότητα και η ψυχραιμία του, του επέτρεψαν να διατηρεί ανοιχτές γραμμές με το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού κόσμου και, χωρίς να είναι ιδιαίτερα δημοφιλής, να παραμένει η εξουσία του πάντοτε σεβαστή. Σε όλους αυτούς τους παράγοντες μπορεί να αποδοθεί όχι μόνο η ιδιαιτέρως μακροχρόνια βασιλεία του, αλλά και η ωρίμανση του ελληνικού πολιτικού κόσμου, που επί των ημερών του εξευρωπαΐστηκε σε μεγάλο βαθμό.

Για τις Μεγάλες Δυνάμεις θεωρούταν ο πλέον αξιόπιστος Έλληνας συνομιλητής τους και, κατά την έκφραση του Βρετανού Γεωργίου Ε΄, ο θάνατός του ήταν μεγάλη απώλεια για την Ελλάδα. Γεγονός όμως είναι, πως ουδέποτε κατάφερε να φανατίσει τον ελληνικό λαό υπέρ ή εναντίον του. Επί των ημερών του, το πρόσωπο του Βασιλιά δεν είχε ένθερμους οπαδούς, ούτε εχθρούς, εν αντιθέσει βέβαια με το γιο του Κωνσταντίνο. Η ικανότητά του απεδείχθη πολύ σύντομα, λόγω των διενέξεων του διαδόχου του, Κωνσταντίνου, με τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, που θα αποκορυφωθούν κατά τον Εθνικό Διχασμό του 1916-17.

 
Πίνακας προγόνων


Ο Γεώργιος Α' στις Τέχνες
Τηλεόραση και Κινηματογράφος
Το Γεώργιο Α' υποδύθηκε ο Δημήτρης Μυράτ, στην ταινία Ελευθέριος Βενιζέλος 1910 - 1927 (1980), καθώς και στην τηλεοπτική σειρά της ΕΤ1 Ακριβή μου Σοφία (1990).
Στη σειρά της ΕΡΤ Τα Λαυρεωτικά (1982), καθώς και στην τηλεταινία Η μεγάλη απεργία: Τα Λαυρεωτικά, το Γεώργιο ενσάρκωσε ο Πάρις Κατσίβελος
Στην αμερικανική σειρά The First Olympics: Athens 1896 (1984) το Γεώργιο υποδύθηκε ο Θόδωρος Έξαρχος.

Εμίλ Νελλιγκάν Καναδός ποιητής



24 Δεκεμβρίου 1879 (142 χρόνια πριν) γεννήθηκε:

Εμίλ Νελλιγκάν Καναδός ποιητής

Ο Εμίλ Νελλιγκάν ή Νελιγκάν (Émile Nelligan, Μόντρεαλ, Καναδάς, 24 Δεκεμβρίου 1879 – Μόντρεαλ, Καναδάς, 18 Νοεμβρίου 1941) ήταν Καναδός γαλλόφωνος ποιητής.

Ο πατέρας του, υπάλληλος των καναδικών ταχυδρομείων, ήταν αγγλόφωνος ιρλανδικής καταγωγής και η μητέρα του γαλλόφωνη Κεμπεκιώτισσα.

Ο Νελλιγκάν έδειξε το ποιητικό ταλέντο από πολύ νέος και δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα μόλις σε ηλικία 16 ετών. Οπαδός του συμβολισμού, επηρεάστηκε κυρίως από ποιητές της εποχής του όπως οι Γάλλοι Σαρλ Μπωντλαίρ, Πωλ Βερλαίν και Μωρίς Ρολλινά, ο Βέλγος Ζωρζ Ροντενμπάχ, και ο Αμερικανός Έντγκαρ Άλλαν Πόε.

Το 1897, ο Νελλιγκάν αποφάσισε να αφοσιωθεί στην ποίηση. Μπήκε σε λογοτεχνικούς κύκλους του Μόντρεαλ και εγκατέλειψε τις σπουδές του. Ο πατέρας του δεν συμμερίστηκε αυτή την απόφαση του νεαρού Εμίλ και τον επόμενο χρόνο τον έστειλε μετά βίας στην Αγγλία, για να μάθει να εργάζεται. Ο Εμίλ επέστρεψε στο Μόντρεαλ μόνον λίγες εβδομάδες αργότερα και ο πατέρας του τού βρήκε μία θέση λογιστή, εργασία που ο Εμίλ εγκατέλειψε μέσα σε δύο εβδομάδες. Το 1899, ο Νελλιγκάν έπαθε νευρικό κλονισμό, από τον οποίο δεν συνήλθε ποτέ. Τον Αύγουστο του 1899, οι γονείς του τον έκλεισαν σε ψυχιατρικό άσυλο, όπου και πέθανε σαράντα δύο χρόνια αργότερα.

Ο Νελλιγκάν ποτέ δεν ολοκλήρωσε το ποιητικό του έργο. Τα σκόρπια ποιήματά του, τα οποία τα είχε απαγγείλει σε διάφορες κοινωνικές και λογοτεχνικές συγκεντρώσεις, δημοσιεύθηκαν το 1904 χάρη στην φροντίδα ενός φίλου του. Ο ίδιος ο Νελλιγκάν δεν έμαθε ποτέ την επιτυχία που είχαν τα ποιήματά του.

Μετά τον θάνατό του, η ποίησή του έγινε εξαιρετικά δημοφιλής — κυρίως στο Κεμπέκ. Η ζωή του έλαβε διαστάσεις λαϊκού θρύλου και έγινε αντικείμενο μουσικής όπερας. Το 1979 καθιερώθηκε το Βραβείο Εμίλ Νελλιγκάν που δίνεται κάθε χρόνο σε έναν ταλαντούχο νεαρό γαλλόφωνο ποιητή της Βορείου Αμερικής.

Τα ποιήματα του Νελλιγκάν έχουν μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες, αλλά όχι στα ελληνικά. Τα πιο γνωστά ποιήματά του είναι Το χρυσό καράβι (Le Vaisseau d'or), και ο Έρωτας του κρασιού (Romance du vin). 

Ουίλλιαμ Θάκερυ Βρετανός συγγραφέας



24 Δεκεμβρίου 1863 (158 χρόνια πριν) πέθανε:

Ουίλλιαμ Θάκερυ Βρετανός συγγραφέας

Ο Ουίλλιαμ Μέηκπης Θάκερυ (William Makepeace Thackeray, 1811-1863), ήταν Άγγλος μυθιστοριογράφος, γνωστός κυρίως για το έργο του Πανηγύρι της Ματαιοδοξίας.

Βιογραφία

Από εύπορη οικογένεια, άρχισε να σπουδάζει στο Καίμπριτζ αλλά διέκοψε τις σπουδές του για να ταξιδέψει στην Γαλλία και στην Γερμανία, όπου στην Βαϊμάρη γνώρισε τον Γκαίτε.


Επέστρεψε στην Αγγλία και σπούδασε νομικά, έχοντας όμως συγγραφική κλίση αγόρασε ένα φιλολογικό περιοδικό, του οποίου έγραφε την περισσότερη ύλη. Η έκδοση του περιοδικού και η χρεωκοπία τραπεζών όπου είχε επενδύσει, εξανέμισαν την περιουσία του, πράγμα που τον έκανε (όπως έγραψε ο ίδιος) «πρώτης τάξεως ηθικολόγο». Έφυγε τότε στο Παρίσι για να σπουδάσει ζωγραφική κι εκεί γνώρισε την Ισαβέλλα Σόουι, κόρη ενός Άγγλου συνταγματάρχη. Την παντρεύτηκε, έκαναν τρεις κόρες και έζησαν για λίγο ευτυχισμένοι μέχρι το 1840, οπότε η Ισαβέλλα παρεφρόνησε λόγω της απώλειας της δεύτερης κόρης τους.


Τα περισσότερα έργα του Θάκερυ δημοσιεύονταν σε συνέχειες στα περιοδικά όπου έγραφε και τα κριτικά του άρθρα καθώς επίσης και σε φυλλάδια. Μετά τον Μπάρρυ Λύντον (1844) και το Βιβλίο των Σνομπ, ήρθε το Πανηγύρι της Ματαιοδοξίας (1848) που τον έκανε διάσημο και τον απήλλαξε από τα οικονομικά προβλήματα.


Συνέχισε να γράφει και να ταξιδεύει σε Ευρώπη και Αμερική μέχρι τον αιφνίδιο θάνατό του το 1863.


Οι φιλολογικές κριτικές του ήταν αυστηρότατες, η κοινωνική κριτική, της κενοδοξίας ιδίως στον Μπάρρυ Λύντον ήταν καυστική, και το Βιβλίο των Σνομπ δεν χρειάζεται σχόλια. Στο Πανηγύρι της Ματαιοδοξίας οι τυχοδιώκτες αντιπαρατίθενται στους ηθικούς χαρακτήρες. Οι τελευταίοι δικαιώνονται ανεπιφύλακτα από τον συγγραφέα, που δεν παύει όμως να βλέπει με κάποια συμπάθεια και τους πρώτους.
Επιλογή έργωνΜυθιστορήματα
Catherine: A Story (Κάθριν. Μια ιστορία) 1839–40
The Luck of Barry Lyndon (Η τύχη του Μπάρρυ Λύντον) 1844. Αργότερα «The Memoirs of Barry Lyndon, Esq.» (Αναμνήσεις του Μπάρρυ Λύντον, ευγενούς) —μτφ. Ευαγγελία Σολομού (εκδ. "Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος", 1979)
Mrs. Perkins's Ball (Ο χορός της κυρίας Πέρκινς) 1846
Vanity Fair (Το Πανηγύρι της ματαιοδοξίας) 1848 —μτφ. Χρύσα Τσαλικίδου (εκδ. "Εξάντας", 1990)
Pendennis (Πέντενις) 1848–1850
Men's Wives (Οι γυναίκες των ανδρών) 1852
The History of Henry Esmond (Η ιστορία του Χένρυ Έσμοντ) 1852, ιστορικό μυθιστόρημα
The Newcomes (Οι νεοφερμένοι) 1855
The Rose and The Ring (Το τριαντάφυλλο και το δαχτυλίδι) 1854, σατιρική φαντασία
The Virginians : A Tale of the Last Century (Μια ιστορία του περασμένου αιώνα) 1857–1859, ιστορικό μυθιστόρημα, συνέχεια της «Ιστορίας του Χένρυ Έσμοντ»
The Adventures of Philip (Οι περιπέτειες του Φίλιπ) 1862 Άλλα έργα
The Yellowplush Papers (1837) πέντε κωμικές ιστορίες
The Irish Sketchbook (1843)
The Book of Snobs (Το βιβλίο των σνομπ, 1848) σάτιρα που καθιέρωσε τον όρο —μτφ. Έφη Ματθαίου & Μανώλης Βάρσος (εκδ. "Ολκός", 1991)
The Paris Sketchbook (1852) ποιήματα
Roundabout Papers (1863) δοκίμια

Δημοφιλείς αναρτήσεις Τελευταίες 7 ημέρες