Ροδή η κυνορροδή (ROSA CANINA)
Γράφει ο Δρ. Ιωάννης Ηλ. Βολονάκης
έφορος αρχαιοτήτων ε.τ.
Η Ροδή η κυνορροδή ( Rosa canina ) είναι κοινώς γνωστή ως άγρια ροδαριά ή άγρια τριανταφυλλιά και ανήκει στο γένος Ροδή ( Rosa ), δικοτυληδόνων φυτών, της οικογενείας των Ροδιδών ( Rosaceae ).
Το γένος Ροδή ( Rosa ) περιλαμβάνει εκατόν έως εκατόν είκοσι είδη, που φύονται στις εύκρατες και υποτροπικές περιοχές του βορείου ημισφαιρίου της γης. Τα περισσότερα είδη κατάγονται από την Ασία και από την Βόρεια Αμερική. Μερικά είδη είναι ιθαγενή της Ευρώπης και της ΒΔ. Αφρικής.
Το φυτό αυτό ήτο γνωστό στους αρχαίους με το όνομα «ροδή» ή «ροδέα», για τα ωραία του άνθη. Στο γένος Ροδή ( Rosa ), ανήκουν θάμνοι φυλλοβόλοι ή αειθαλλείς, όρθιοι, αναρριχώμενοι ή έρποντες, συνήθως ακανθοφόροι, με κέντρα (αγκάθια) ευθέα ή αγκιστροειδώς κυρτά. Φέρουν φύλλα επαλλάσσοντα, αζύγως πτερωτά, σπανίως απλά, με φυλλάρια λεπτοφυώς οδοντωτά ή πριονωτά και παράφυλλα μακρώς συμφυή με τον μίσχον.
Τα άνθη είναι μεγάλα, λευκά, ρόδινα, ερυθρά, κίτρινα, μονήρη ή κατά κορύμβους επακρίους, με κάλυκα συμφυή με την σταμνοειδή κοίλην ανθοδόχην, συναυξανόμενον με αυτήν μετά την έκπτυξη και αύξηση του άνθους, συνεσφιγμένον στα χείλη και προεκτεινόμενον σε πέντε (5) ή σπανίως σε τέσσερα (4) σέπαλα απλά ή πλευρικώς έλλοβα, μόνιμα ή εύπτωτα.
Φέρουν στεφάνην με πέντε (5) , σπανίως με τέσσερα (4) πέταλα ή πολυάριθμα στις διπλανθείς παραλλαγές, σπειροειδώς επάλληλα στο μπουμπούκι, αντικαρδιώδη, με βραχύτατον όνυχα.
Οι στήμονες είναι πολυάριθμοι. Επίσης οι ύπεροι είναι πολλοί, σπανίως ολίγοι, εντός της σταμνοειδούς κοιλότητας του κάλυκος ή της ανθοδόχης, με στύλους πλευρικούς, επιμήκεις, μονίμους, χωρισμένους ή συμφυείς, με στήλην, η οποία φθάνει μέχρι ή προέχει του στομίου της ανθοδόχης, στίγματα συνεστώτα προς την κεφαλίδα και υποφυείς ωοθήκες.
Οι καρποί των φυτών αυτών είναι αχαίνια, σκληρά, οστεώδη, ευρισκόμενοι εντός της μετατρεπομένης κατά την ωρίμανση σε σαρκώδη ή μελανή ράγα ανθοδόχη.
Η ροδή ή ροδέα των αρχαίων, η σημερινή ροδαριά ή τριανταφυλλιά, με τα περικαλλή και ευώδη άνθη της, τα ρόδα ή τριαντάφυλλα, αποτελεί αναμφισβήτητα το ωραιότερο κόσμημα των ανθοκήπων.
Η ροδαριά με τα άνθη της συνεκίνησε και εξακολουθεί να συγκινεί τόσο πολύ τους ανθρώπους, ώστε να αποβεί η πλουσιώτερη πηγή έμπνευσης ποιητών, γλυπτών, ζωγράφων και όλων των καλλιτεχνών γενικά και να συνεδεθεί με την Ιστορία της ανθρωπότητας. Κανένα άλλο άνθος δεν έχει εκτιμηθεί και εξυμνηθεί τόσον πολύ, όσον το ρόδον.
Ο ΄Ομηρος, ο Αισχύλος, ο Θέογνις και άλλοι αρχαίοι ποιητές και συγγραφείς εξύμνησαν το ρόδον και την τριανταφυλλιά. Ο Ανακρέων παραβάλλει το ρόδον με την γλυκείαν ανάσαν των θεών και θεωρεί αυτό χαρά των θνητών και το ωραιότερο κόσμημα των Χαρίτων και αφροδίσιον άθυρμα στις ώρες του έρωτα. Η Σαπφώ βλέπει στο ρόδον τον τρυφερό καρπό των πρωϊνών δροσοσταλίδων και τα φιλιά του Ζεφύρου. ενδιαφέρουσα η συνέχεια εδώ https://www.rodiaki.gr/article/298693/rodh-h-kynorrodh-rosa-canina
