MATHILDE OF ENGLAND - ΑΥΤΟΚΡΑΤΕΙΡΑ ΜΑΤΘΙΛΔΗ

 

Η Αυτοκράτειρα Ματθίλδη (Γουίντσεστερ 1102 - 1167), αποκαλούμενη και Μαώ, ήταν η πρώτη γυναίκα κυρίαρχος της Βρετανίας στην αμφίβολη περίοδο αναρχίας που είχε επικρατήσει το 1141. Ήταν κόρη του βασιλιά της Αγγλίας Ερρίκου Α' και της Σκωτσέζας πριγκίπισσας Ματθίλδης. Ήταν επίσης σύζυγος του Γοδεφρείδου Πλανταγενέτη κόμητος του Ανζού, γενάρχη της μεγαλύτερης στην ιστορία Αγγλικής δυναστείας των Πλανταγενετών και μητέρα του βασιλιά της Αγγλίας Ερρίκου Β'. Αρραβωνιάστηκε σε ηλικία 9 ετών τον αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Ερρίκο Ε' και τον παντρεύτηκε τρία χρόνια αργότερα σε μεγαλοπρεπή τελετή. Με τον αυτοκράτορα σύζυγο της επισκέφθηκε τη Ρώμη και την Τοσκάνη, ενώ διετέλεσε και αντιβασιλέας την περίοδο απουσίας του.
Ο σύζυγος της πέθανε το 1125 χωρίς να έχουν κατορθώσει να αποκτήσουν παιδιά, ενώ προηγουμένως ο αδελφός της Γουλιέλμος χάθηκε σε ναυάγιο (1120) οπότε και δημιουργήθηκε μεγάλο πρόβλημα διαδοχής στον Αγγλικό θρόνο. Ο τίτλος που κράτησε σαν αυτοκράτειρα είναι αμφίβολος, αφού η ίδια προσωπικά δεν είχε στεφθεί ποτέ, μονάχα στάθηκε σύντροφος στον Γερμανό αυτοκράτορα σύζυγο της. Όμως οι περισσότεροι μεταγενέστεροι ιστορικοί υποθέτουν ότι έγινε η στέψη.
Επέστρεψε στην Αγγλία, όπου ο πατέρας της την όρισε διάδοχο του θρόνου και προχώρησε σε δεύτερο γάμο μαζί της με τον γιο του Φούλκωνος Ε' του Ανζού ή Φούλκωνος των Ιεροσολύμων, Γοδεφρείδο Πλανταγενέτη (1128). Εκείνη την εποχή ο νέος σύζυγός της -που ήταν κατά 11 χρόνια μικρότερός της- είχε τον τίτλο του κόμη του Μαίν, αφού δούκας του Ανζού ήταν ακόμα ο πατέρας του. Αμέσως μετά την παραίτηση του πατέρα του προκειμένου να φύγει στα Ιεροσόλυμα πήρε τον τίτλο του δούκα. Ο γάμος δεν στάθηκε ευτυχής, αφού αμέσως η Ματίλδη διαπληκτίστηκε με τον σύζυγο της και κατέφυγε στον πατέρα της στην Αγγλία. Όμως επέστρεψε στο Ανζού (1131) και συμφιλιώθηκε μαζί του και λίγο αργότερα γεννήθηκε ο μεγαλύτερος γιος τους, Ερρίκος (1133).
Η γέννηση του δεύτερου γιου της, Γοδεφρείδου της Νάντης (1134), ήταν τόσο πολύ δύσκολη, που η ζωή της και η ζωή του βρέφους γλύτωσαν από θαύμα. Ο πατέρας της διαπληκτίστηκε άσχημα με τον σύζυγό της, σε βαθμό που πιστεύεται ότι ο θάνατος του από τροφική δηλητηρίαση από γαρίδες ήταν έργο του Γοδεφρείδου.
Πήγε στην Αγγλία, προκειμένου να διαδεχθεί τον πατέρα της στον Αγγλικό θρόνο, αλλά ο ξάδελφος της, Στέφανος του Μπλουά, με την υποστήριξη των βαρόνων σφετερίστηκε τον θρόνο, με την ψεύτικη δικαιολογία ότι στο νεκρικό του κρεβάτι ο Ερρίκος Α' της Αγγλίας τον όρισε διάδοχο. Η Ματθίλδη είχε και την υποστήριξη του ισχυρότατου εκείνη την εποχή θείου της βασιλιά Δαυίδ Α' της Σκωτίας, που με τις επιδρομές του είχε λεηλατήσει σκληρά την επικράτεια του Στέφανου, και του είχε καταφέρει σημαντικά πλήγματα. Μία μεγάλη σειρά εμφυλίων πολέμων εξελίχθηκε ως το 1139, οπότε η Ματθίλδη στάθηκε εξίσου ικανή να αντιμετωπίσει τον ξάδελφο της, μέσα στο ίδιο το βασίλειο του.
Τελικά τον Απρίλιο του 1141 η Ματθίλδη πέτυχε τον τελικό θρίαμβο απέναντι στον Στέφανο, όταν τον αιχμαλώτισε και πήρε την εξουσία, αποφεύγοντας να χρησιμοποιήσει τον τίτλο βασίλισσα, παρά μονάχα Κυρία σύμφωνα με την Αγγλοσαξονική συνήθεια. Αλλά τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου ο Στέφανος ελευθερώθηκε από την αιχμαλωσία, αφού έγινε ανταλλαγή του με τον Ροβέρτο του Γκλόστερ, ετεροθαλή αδελφό της Ματθίλδης. Την πολιόρκησε στην Οξφόρδη, όμως η Ματθίλδη κατόρθωσε να δραπετεύσει στην Γαλλία με τέχνασμα, μεταμφιεζόμενη σε πτώμα. Μετά τον θάνατο του Ροβέρτου (1148), πιέστηκε να επιστρέψει στην Αγγλία. Όλες όμως οι ελπίδες της Ματθίλδης χάθηκαν, αλλά αναζωπυρώθηκαν με τις ικανότητες του μεγαλύτερου γιου της, Ερρίκου. Μετά τον θάνατο του γιου του Στέφανου, Ευστάθιου, και την επιτυχημένη στρατιωτική εκστρατεία του Ερρίκου κατά του Στεφάνου αναγκάστηκε ο Στέφανος το 1153 να τον ανακηρύξει διάδοχο του.
Η Ματθίλδη επέστρεψε στη Ρουέν στη Νορμανδία, όπου έζησε το υπόλοιπο της ζωής της. Δεν επέστρεψε ξανά στην Αγγλία, όπου είχε γίνει μισητή από τον τοπικό πληθυσμό. Ο Ερρίκος αντιμετώπισε έντονα προβλήματα με τον δεύτερο γιο της Ματθίλδης, Γοδεφρείδο της Νάντης, που εξεγέρθηκε επανειλημμένα κατά του αδελφού του ως τον απότομο θάνατο του (1158). Οι σχέσεις του με τον μικρότερο αδελφό του, Γουλιέλμο, ήταν αντίθετα πολύ καλές και του παραχώρησε μεγάλες εκτάσεις στην Αγγλία σχεδιάζοντας με τον γάμο του με την κόμισσα του Σάρεϊ να τον στέψει βασιλιά της Ιρλανδίας. Ο αρχιεπίσκοπος Τόμας Μπέκετ όμως αρνήθηκε να αναγνωρίσει τον γάμο και ο Γουλιέλμος συντετριμμένος ψυχολογικά επέστρεψε μαζί με την μητέρα του στην Νορμανδία, όπου πέθανε από την τεράστια θλίψη του και την οργή του απέναντι στον Μπέκετ το 1164. Από τότε ο Ερρίκος Β' που θεώρησε τον Μπέκετ υπεύθυνο για τον θάνατο του αγαπημένου του αδελφού ήταν σε συνεχή σύγκρουση μαζί του με αποκορύφωμα τη δολοφονία του (1170).ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ