Η Μάχη της Κρήτης

Η μάχη για την κατάληψη της Κρήτης κράτησε από τις 20 έως τις 29 Μαϊου 1941 Η γερμανική επίθεση ξεκίνησε με ανελέητο βομβαρδισμό των πόλεων και των χωριών και η απόβαση των Γερμανών στο νησί έγινε με ρίψη αλεξιπτωτιστών σε δυο μέτωπα στο αεροδρόμιο του Μάλεμε και στην ευρύτερη περιοχή των Χανίων. Γρήγορα τα χωριά και οι πόλεις μετατράπηκαν σε πεδίο μάχης.

Η απόφαση για την επίθεση στην Κρήτη ελήφθη από τον ίδιο τον Χίτλερ στις 25 Απριλίου και η επιχείρηση πήρε την κωδική ονομασία "Επιχείρηση Ερμής" βέβαια όπως αποδείχτηκε αργότερα ήταν μια αμυντική επιχείρηση και όχι επιθετική ενώ οι σύμμαχοι γνώριζαν εκ των προτέρων τα ακριβή σχέδια του εχθρού. Οι Γερμανοί είχαν στόχο να εξασφαλίσουν τα νοτιοανατολικά τους νώτα εν όψει της εισβολής τους στη Ρωσσία "Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα" και με εφαλτήριο την Κρήτη να εξορμήσουν στην βόρεια Αφρική.

Να σημειωθεί ότι το νησί υπερασπίζονταν όσοι Έλληνες στρατιώτες είχαν απομείνει στο νησί, καθώς και δυνάμεις της Βρετανικής Κοινοπολιτείας (Βρετανοί Αυστραλοί Νεοζηλανδοί) Το γενικό πρόσταγμα είχε ο Νεοζηλανδός στρατηγός Μπέρναρντ Φρόιμπεργκ βετεράνος του Α Παγκοσμίου Πολέμου. Οι υπερασπιστές του νησιού ανέρχονταν σε 40.000 περίπου αλλά είχαν ανεπαρκή και απαρχαιωμένο οπλισμό κυρίως οι Έλληνες. Στις μάχες έλαβε μέρος και μεγάλος αριθμός αμάχων με ό,τι όπλο διέθετε από μαχαίρια μέχρι όπλα από τη εποχή της Κρητικής επανάστασης.

Στην περιοχή των Χανίων είχαν εγκατασταθεί ο βασιλιάς Γεώργιος Β και η εξόριστη Ελληνική κυβέρνηση. Οι σύμμαχοι γνώριζαν με μεγάλες λεπτομέρειες το γερμανικό σχέδιο επίθεσης αφού είχαν κατορθώσει για πρώτη φορά να σπάσουν τον γερμανικό κώδικα επικοινωνίας (Επιχείρηση αίνιγμα)

Στις 8 το πρωί της 20 Μαϊου 1941 ο ανοιξιάτικος ουρανός της Κρήτης μαυρίζει απο εκατοντάδες σκουρόχρωμα γερμανικά αεροπλάνα.Η γή σείεται και αμέσως τα πρώτα κύματα των επίλεκτων γερμανικών τμημάτων αρχίζουν να πέφτουν κατά χιλιάδες από τα αμέτρητα γερμανικά αεροπλάνα και ανεμόπτερα.

Οι απώλειες των Γερμανών αλεξιπτωτιστών κατά την πρώτη ημέρα ήταν απρόσμενα μεγάλες γι αυτούς . Αυτοί όμως συνέχισαν απτόητοι τις ρίψεις .Τα πρώτα κύματα των αλεξιπτωτιστών ήταν εύκολη λεία για τους Νεοζηλανδούς και τους Έλληνες που υπερασπίζονταν το Μάλεμε. Μάλιστα πολλοί ήταν οι αλεξιπτωτιστές που σκοτώνονταν στον αέρα . Αλλά και αυτοί που κατάφερναν να φτάσουν στο έδαφος αποδεκατίζονταν από έναν άοπλο και αδάμαστο λαό που γεμάτος σθένος ορμάει με τα μαυρομάνικα τις τσουγκράνες και τα τσαπιά να υπερασπιστεί το νησί του μέχρι τέλους.

Η συμμετοχή χιλιάδων αμάχων γέρων νέων γυναικών παιδιών στις επιχειρήσεις ήταν ένας παράγοντας που δεν είχαν υπολογίσει οι Γερμανοί. Πίστευαν ότι οι Κρητικοί γνωστοί για τα αντιμοναρχικά τους αισθήματα θα τους δέχονταν ως ελευθερωτές.

Η άμυνα γερά κρατεί αλλά προς το βράδυ της επόμενης μέρας οι Γερμανοί καταφέρνουν να καταλάβουν το αεροδρόμιο του Μάλεμε και το κρατούν παρά τις επιθέσεις των υπερασπιστών του νησιού. Απόπειρα των Γερμανών να στείλουν ενισχύσεις από τη θάλασσα συντρίβεται από τον Αγγλικό στόλο με φοβερές απώλειες για τους Γερμανούς αλλά και τους Άγγλους που χάνουν βαριά πολεμικά σκάφη.

Την επόμενη ημέρα οι ρίψεις Γερμανών αλεξιπτωτιστών συνεχίζονται με μεγαλύτερη σφοδρότητα αλλά και περισσότερες απώλειες για τους εισβολείς. Παρά τις εκατόμβες των νεκρών με τις συνεχείς ενισχύσεις που φτάνουν ακατάπαυστα οι Γερμανοί κατορθώνουν να δημιουργήσουν και άλλα προγεφυρώματα τα οποία ενώνονται μεταξύ τους και ετοιμάζονται για γενική επίθεση .Η κατάσταση για τους αμυνόμενους είναι πλέον απελπιστική και την εβδόμη ημέρα αποφασίζεται η εκκένωση της Κρήτης απ'ο τον συμμαχικό στρατό.

Κυρίαρχοι κατακτητές πλέον οι Γερμανοί στρέφονται με λύσσα ενάντια στον άμαχο πληθυσμό για να τον τιμωρήσουν για την ηρωική του αντίσταση. Λεηλατούν , δολοφονούν , καίνε, καταστρέφουν. Μάλιστα πρώτο θύμα των αντίποινων των Γερμανών για τις απώλειές τους σε αλεξιπτωτιστές αποτελεί το χωριό Κάντανος που εξαφανίστηκε εντελώς.Σειρά είχαν και άλλα χωριά τα Ανώγεια η Βιάννος και άλλα...

Στις 23 Μαϊου η Ελληνική κυβέρνηση εγκαταλείπει την Κρήτη ενώ τα αεροδρόμια του νησιού καταλαμβάνουν το ένα μετά το άλλο οι Γερμανοί. Στις 28 Μαϊου οι Γερμανοί είχαν καταφέρει να απωθήσουν τις συμμαχικές δυνάμεις προς τα νότια καθιστώντας τον αγώνα τους μάταιο . Έτσι οι Βρετανοί αποφασίζουν να αποσύρουν τις δυνάμεις της Κοινοπολιτείας από την Κρήτη και να τις μεταφέρουν στην Αίγυπτο. Όσες απο τις μονάδες δεν κατάφεραν να διαφύγουν παραδόθηκαν στους Γερμανούς. Πολλοί Έλληνες μαχητές και μαζί τους 500 Βρετανοί ανέβηκαν στα απρόσιτα βουνά της Κρήτης συνεχίζοντας από εκεί τον αγώνα τους.

Την 1η Ιουνίου με την παράδοση 5000 μαχητών στα Σφακιά έκλεισε η αυλαία της μάχης της Κρήτης.

Η Μάχη της Κρήτης παρά την ατυχή της έκβαση έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ιστορία του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου. Αντέστρεψε τη χρονολογική σειρά των σχεδίων του γερμανικού επιτελείου και καθυστέρησε τη επίθεση κατά της Ρωσσίας δίνοντας την δυνατότητα στους Ρώσσους να κερδίσουν χρόνο για να αμυνθούν.

Η Μάχη της Κρήτης ονομάστηκε και "νεκροταφείο των Γερμανών αλεξιπτωτιστών" εξαιτίας των μεγάλων απωλειών τους, γεγονός που ανάγκασε τον Χίτλερ να διατάξει τον τερματισμό κάθε αεραποβατικής επιχείρησης στο μέλλον, δηλώνοντας μάλιστα ότι η Κρήτη απέδειξε ότι οι ένδοξες μέρες των αλεξιπτωτιστών τελείωσαν. Πάνω απ όλα όμως η σθεναρή αντίσταση των Κρήτών απέδειξε την αιώνια δύναμη ψυχής και υπερηφάνειας που χαρακτηρίζει τους Έλληνες και γίνονται αντικείμενο θαυμασμού για τους ξένους.

Στον Δήμο Ηρακλείου έχει ιδρυθεί και λειτουργεί απο τον Μάιο 1994 το Δημοτικό Μουσείο Μάχης Κρήτης ή Εθνικής Αντίστασης 1941-1945.Εκθέματα του μουσείου αποτελούν 1000 και περισσότερες φωτογραφίες εικόνες απο τη Μάχη της Κρήτης και την Εθνική Αντίσταση