Ο Τίμιος Σταυρός στην κορυφή του Ψηλορείτη.

 

Ο Τίμιος Σταυρός στην κορυφή του Ψηλορείτη.
Ο Ψηλορείτης (ή οροσειρά Ίδης) είναι το πιο ψηλό βουνό της Κρήτης με 2456 μέτρα ύψος. Κάποτε καταφύγιο των επαναστατών, σήμερα των βοσκών .Μια άγονη ορεινή αγκαλιά. Βρίσκεται περίπου στο μέσον του Νησιού, και απλώνεται στους δύο Νομούς, Ηρακλείου και Ρεθύμνου, και κυρίως στην Επαρχία Μυλοποτάμου.
Έχει 5 κορυφές οι οποίες ξεπερνούν τα 2000 μέτρα: ο Τίμιος Σταυρός
(2456 μ.), ο Αγκαθιάς (2424 μ.), η Στολίστρα (2325 μ.), η Βουλομένου (2267
μ.) και ο Κούσσακας (2209 μ.).
Από την κορφή του Ψηλορείτη, μπορεί κανείς να δει ολόκληρη σχεδόν την Κρήτη, μεγάλη έκταση από το Λυβικό πέλαγος προς τα νότια, και το Κρητικό πέλαγος προς τα βόρεια. Πολλά από τα νησιά του Αιγαίου Πελάγου και προ πάντων η Σαντορίνη φαίνονται καθαρά, καθώς και οι νότιες ακτές της Πελοπονήσου (οΤαΰγετος). 

 
Ο Ψηλορείτης ανέκαθεν προκαλούσε δέος στους επισκέπτες του.Κάθε χρόνο πολλοί πιστοί ανεβαίνουν στον Ψηλορείτη με προορισμό το γραφικό εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού που γιορτάζει στις 14 Σεπτεμβρίου και βρίσκεται στην κορυφή του βουνού. Η ανάβαση πραγματοποιείται την παραμονή της γιορτής του Τιμίου Σταυρού.
Τα 2.456 μέτρα υψόμετρο, το εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού διαιωνίζει την πανάρχαια συνήθεια λατρείας των Ιερών Κορυφής.
.Η εκκλησία είναι χτισμένη με την τεχνική κατασκευής των "μιτάτων", των πέτρινων κυκλικών κατασκευών των βοσκών του Ψηλορείτη, δηλαδή από πέτρες τοποθετημένες με τέτοιο τρόπο που ημία δένει την επόμενη χωρίς κονιάμα. Είναι μετόχι της Μονής Δισκουρίου (ανήκει στο Δήμο Κουλούκωνα) που βρίσκεται στη ρίζα της βόρειας πλαγιάς του Ψηλορείτη, και γιορτάζει στις 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα κατά την οποία προσκυνητές από ολόκληρη την Κρήτη ανεβαίνουν για προσκύνημα. 

Το εκκλησάκι κατά τη διάρκεια του χειμώνα σκεπάζεται από χιόνι, ενώ κατά τους θερινούς μήνες μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν προσωρινό καταφύγιο για διανυκτέρευση.Στο πλάτωμα γύρω από το εκκλησάκι και ειδικά στην νότια προστατευμένη πλευρά του υπάρχει η δυνατότητα για υπαίθρια διανυκτέρευση, αλλά απαιτείται κατάλληλος εξοπλισμός εξαιτίας των χαμηλών θερμοκρασιών που αναπτύσσονται την νύχτα.
Πολλοί κάτοικοι των χωριών της περιοχής του Ψηλορείτη ακόμα και σήμερα πιστεύουν πως τα μεσάνυχτα της μεγάλης γιορτής του Σταυρού ένας φωτεινός σταυρός φτερουγίζει από τη μια βουνοκορφή της Κρήτης στην άλλη, όπου υπάρχει ναός του Τιμίου Σταυρού.